Bóng đá chuyên nghiệp, đặc biệt tại Ngoại hạng Anh, thường xuyên chứng kiến những quyết định khó hiểu. Một ví dụ điển hình là trường hợp HLV Enzo Maresca của Chelsea khi phản ứng với chấn thương của Levi Colwill.
Mặc dù sở hữu một đội hình hùng hậu với nhiều trung vệ chất lượng, bao gồm cả tân binh Jorrel Hato và những cầu thủ trẻ triển vọng như Aaron Anselmino, Maresca vẫn yêu cầu ban lãnh đạo mua thêm trung vệ để thay thế Colwill. Ông lý giải rằng không ai trong số các cầu thủ hiện có đáp ứng được yêu cầu chiến thuật mà ông đặt ra, nhấn mạnh vai trò không thể thay thế của Colwill trong lối chơi triển khai bóng từ tuyến dưới. Điều này đặt ra câu hỏi về sự phụ thuộc quá mức của các HLV vào thị trường chuyển nhượng, thay vì khai thác tối đa tiềm năng của các cầu thủ hiện có.
Maresca yêu cầu BLĐ Chelsea phải tìm người thay thế ngay khi Colwill chấn thương
Sự việc trên chỉ là một minh chứng cho “căn bệnh nghiện mua sắm” đang lan rộng trong giới HLV Ngoại hạng Anh. Nhiều chiến lược gia công khai bày tỏ mong muốn CLB ký hợp đồng thêm cầu thủ, bất chấp việc đội hình đã có đủ nhân sự. Trong một số trường hợp, điều này có thể được lý giải do thiếu hụt nhân sự ở một vị trí cụ thể. Tuy nhiên, với nhiều HLV khác, lý do này khó được chấp nhận. Ví dụ điển hình là trường hợp của HLV Ruben Amorim, người nổi tiếng với lối chơi đặc thù đến mức Manchester United phải thực hiện nhiều thay đổi trong đội hình để phù hợp. Dù vậy, Man United vẫn tiếp tục tìm kiếm thêm tiền vệ, trong khi tài năng trẻ Kobbie Mainoo phải ngồi dự bị. Điều này đặt ra câu hỏi: liệu các HLV có thực sự tận dụng hết khả năng của các cầu thủ hiện tại trước khi tìm đến giải pháp mua sắm?
Căn bệnh phụ thuộc khiến các HLV phải có sự thay thế tương ứng ngay khi cầu thủ chủ chốt gặp chấn thương
Phản ứng thường thấy trước sự bất mãn của các HLV về chuyển nhượng là câu hỏi: “Liệu họ đã thực sự cố gắng huấn luyện chưa?” Nhiều người cho rằng một số HLV đang có xu hướng giống với nhiều CĐV, coi thị trường chuyển nhượng là giải pháp cho mọi vấn đề, là cuộc chiến thực sự, thay vì nỗ lực đào tạo và phát triển các cầu thủ hiện có. Điều này càng đáng chú ý khi có rất nhiều ví dụ về các HLV thành công bằng cách tận dụng tối đa đội hình hiện có, thay vì liên tục mua sắm cầu thủ mới.
Từ vị trí không thể thay thế, Mainoo dần trở thành người thừa trong đội hình của Amorim
Pep Guardiola là một ví dụ điển hình về khả năng thích ứng và biến hóa đội hình. Ông nổi tiếng với việc sử dụng linh hoạt các cầu thủ ở nhiều vị trí khác nhau, liên tục làm mới đội hình mà không cần mua sắm quá nhiều. Liverpool, nhà vô địch Ngoại hạng Anh mùa trước, cũng cho thấy sức mạnh của việc định hình lại các cầu thủ hiện có. Ryan Gravenberch, Cody Gakpo, và Luis Diaz đã được mài giũa để đảm nhận những vai trò mới và tỏa sáng rực rỡ. Aston Villa dưới thời Unai Emery cũng là một minh chứng khác. Bảy cầu thủ trong đội hình xuất phát của họ đã có mặt từ trước khi Emery đến, chứng tỏ khả năng nâng tầm cầu thủ và xây dựng một tập thể gắn kết của vị HLV người Tây Ban Nha.
Việc có nhiều cầu thủ đa năng đã mang lại thành công cho Liverpool
Vấn đề cốt lõi nằm ở sự thiếu linh hoạt của một số HLV. Nếu Maresca có thể linh hoạt hơn trong chiến thuật, ông đã có thể xây dựng đội hình mà không cần trung vệ có kỹ năng giống Colwill. Nếu Amorim có thể cân nhắc sơ đồ khác, ông có thể làm việc hiệu quả với các cầu thủ sẵn có ở Man United. Một hệ thống quá mong manh, phụ thuộc vào một cá nhân đến mức HLV cần ngay lập tức thay thế khi cầu thủ đó gặp vấn đề, chứng tỏ vấn đề nằm ở hệ thống hoặc chính HLV.
Áp lực sa thải khiến các HLV muốn có những giải pháp tức thời
Bên cạnh đó, việc mua cầu thủ mới còn là cách tự bảo vệ bản thân của các HLV. Mua một cầu thủ thành danh dễ dàng và an toàn hơn nhiều so với việc đào tạo một cầu thủ trẻ. Trong môi trường khắc nghiệt của Ngoại hạng Anh, việc bảo toàn vị trí HLV là rất quan trọng. Việc mua cầu thủ mới cũng là một “phao cứu sinh” tiện lợi nếu mọi thứ đi sai hướng. Điều này cũng ảnh hưởng đến người hâm mộ khi nhiều CLB viện lý do “duy trì tính cạnh tranh” để tăng giá vé, mặc dù ít có mối liên hệ giữa phí chuyển nhượng và giá vé. Thói quen này khiến người hâm mộ phải trả giá cho sự thiếu linh hoạt của các HLV.
Các HLV cần linh hoạt hơn trong việc sử dụng nhân sự
Tóm lại, thị trường chuyển nhượng là một phần không thể thiếu của bóng đá hiện đại. Tuy nhiên, việc phụ thuộc quá mức vào chuyển nhượng không phải là giải pháp tối ưu. Nhiều HLV Ngoại hạng Anh cần phải linh hoạt hơn trong việc sử dụng nhân sự hiện có, thay vì chỉ dựa vào việc mua sắm cầu thủ mới để giải quyết vấn đề. Sự thiếu linh hoạt này không chỉ ảnh hưởng đến thành tích đội bóng mà còn gây ra gánh nặng cho người hâm mộ.