Nguồn gốc của nhiều câu lạc bộ hàng đầu Ngoại hạng Anh gắn liền với những câu chuyện độc đáo và đặc trưng văn hóa địa phương. Từ những nhóm thanh niên ở nhà thờ, công nhân trong xưởng sản xuất vũ khí, đến cả trường hợp đáng nhớ của một chú chó St. Bernard, mỗi đội bóng không chỉ là biểu tượng thể thao mà còn là phần di sản lịch sử xã hội sâu sắc được lưu giữ qua từng thời kỳ phát triển.
Arsenal ban đầu mang tên Dial Square, được thành lập bởi các công nhân tại nhà máy Royal Arsenal ở Woolwich, Đông Nam London. Năm 1913, chính trị gia Henry Norris đã gây tranh cãi khi chuyển CLB về Highbury, Bắc London. Nhờ các mối quan hệ chính trị, Arsenal được đặc cách thăng hạng lên giải hạng Nhất năm 1919 dù chỉ đứng thứ năm ở giải hạng Hai và đồng thời đẩy đối thủ truyền kiếp Tottenham xuống hạng.
Arsenal mùa giải 1919
Aston Villa xuất phát từ một nhóm học sinh lớp kinh thánh tại nhà nguyện Villa Cross Wesleyan vào năm 1874. Sau những tháng hè chơi cricket, họ quyết định chọn bóng đá làm môn thể thao cho mùa đông bên dưới ánh đèn đường Heathfield Road. Chủ tịch William McGregor góp phần quan trọng khi đề xuất thành lập Football League vào năm 1888 bằng việc gửi thư mời các câu lạc bộ tham gia một giải đấu chuyên nghiệp.
AFC Bournemouth ra đời năm 1899 bởi một nhóm trẻ thuộc Viện Tuổi trẻ Boscombe St John. Biệt danh “The Cherries” có thể bắt nguồn từ màu áo đỏ hoặc gần như là một vườn cây anh đào cạnh sân vận động đầu tiên của họ. Tên gọi hiện nay được thông qua vào thập niên 1970 nhằm tạo dáng vẻ quốc tế hơn, cùng với việc đổi sang áo sọc đỏ đen lấy cảm hứng từ AC Milan.
Brentford được thành lập năm 1889 sau quyết định của hội đồng địa phương muốn xây dựng một câu lạc bộ thể thao phục vụ khu vực giải trí mới. Một cuộc họp tại quán rượu Oxford and Cambridge đã quyết định chọn bóng đá thay vì bóng bầu dục với tỷ lệ phiếu 8-5. Tuy nhiên do thủ tục hành chính kéo dài, các sáng lập viên đã chủ động lập đội riêng nhưng chưa từng thi đấu tại khu giải trí ban đầu.
Brighton & Hove Albion hình thành sau thất bại của hai câu lạc bộ tiền thân ở Brighton. Năm 1901, buổi họp tại quán rượu Seven Stars dẫn đến việc thành lập đội bóng mới với tên Brighton & Hove United. Tuy nhiên họ phải đổi thành Albion sau khi CLB Hove FC phản đối tên gọi United gây nhầm lẫn về việc sáp nhập và ảnh hưởng doanh thu.
CĐV Brighton trên SVĐ Goldstone
Burnley sở hữu xuất phát điểm đặc biệt khi chuyển từ một câu lạc bộ bóng bầu dục sang chơi bóng đá vào năm 1882. Thành viên Burnley Rovers Rugby đã bỏ phiếu thay đổi môn thể thao và loại bỏ chữ “Rovers” để trở thành Burnley FC. Họ chuyển đến sân Turf Moor và là một trong những đội sáng lập Football League đầu tiên.
Chelsea lại có câu chuyện khác biệt khi sân vận động Stamford Bridge tồn tại trước đội bóng. Hai anh em Mears mua lại khu điền kinh Tây London định cho Fulham thuê sân nhưng bị từ chối. Thay vì tìm khách thuê mới, họ quyết định lập đội riêng tại quán rượu Rising Sun ngày 10/3/1905 ngay đối diện sân đấu.
Chelsea mùa giải đầu thế kỷ 20
Crystal Palace sở hữu lịch sử phức tạp khi được cho là thành lập năm 1905 nhưng gần đây khẳng định có liên kết với đội bóng nghiệp dư cùng tên từ năm 1861. Điều này có thể giúp họ nhận danh hiệu “CLB chuyên nghiệp lâu đời nhất thế giới”, vượt qua Notts County (1862).
Everton chính là đội bóng đầu tiên chơi trên sân Anfield – hiện là sân nhà Liverpool – và được thành lập bởi các thanh niên từ Nhà thờ Giám lý St Domingo năm 1878. Sau tranh cãi về tiền thuê sân với chủ sở hữu John Houlding, Everton buộc phải chuyển tới sân Goodison Park vào năm 1892.
CĐV Fulham sân cũ
Fulham bắt nguồn từ tổ chức tín đồ nhà thờ St Andrew’s năm 1879, ban đầu vừa chơi bóng đá vừa cricket trên sân có tên ‘The Mud Pond’. Tên gọi Fulham FC chính thức được rút ngắn vào năm 1889 khi họ chuyển đến Craven Cottage bên bờ sông Thames – nơi vẫn là sân nhà đến tận hôm nay.
Leeds United ra đời từ sự đổ vỡ của Leeds City, đội bóng bị trục xuất khỏi Football League năm 1919 do scandal chi trả cầu thủ bất hợp pháp. Ngay sau đó, nhóm giám đốc cùng cầu thủ cũ đã nhanh chóng xây dựng lại câu lạc bộ mới – Leeds United – và tiếp quản Elland Road làm sân vận động.
Liverpool sinh ra từ mâu thuẫn nội bộ Everton liên quan đến tiền thuê sân Anfield do chủ tịch John Houlding sở hữu. Khi Everton phản đối tăng giá thuê và quyết định chuyển sang Goodison Park, Houlding đã thành lập Liverpool FC để tiếp tục sử dụng sân Anfield trống vào năm 1892.
Manchester City bắt nguồn từ đội bóng nhà thờ St Mark’s ở West Gorton vào năm 1880 nhằm tạo điều kiện vui chơi cho thanh thiếu niên tránh xa các vấn đề xã hội trong vùng nghèo khó. Qua nhiều lần đổi tên, cái tên Manchester City chính thức được lấy vào năm 1894 như biểu tượng cho sự phát triển và lòng tự hào của thành phố Manchester.
Manchester City tại Maine Road
Manchester United có câu chuyện độc nhất vô nhị gắn liền với chú chó St. Bernard tên Major. Tiền thân Newton Heath – đội bóng công nhân nhà máy xe lửa thành lập năm 1878 – gặp khó khăn tài chính nặng nề vào đầu thế kỷ XX. Trong một sự kiện gây quỹ, Harry Stafford mất chó và được chủ quán rượu John Henry Davies tìm thấy. Câu chuyện này giúp Stafford thuyết phục Davies đầu tư vào CLB, đánh dấu bước ngoặt đưa Newton Heath đổi tên thành Manchester United năm 1902.
Newcastle United mang biệt danh “United” rất thực tế khi đại diện cho sự hợp nhất giữa Newcastle East End và Newcastle West End – hai CLB lớn của thành phố cuối thế kỷ XIX. Khi West End phá sản năm 1892, East End nhanh chóng tiếp quản sân St James’ Park cũng như một số cầu thủ trước khi đổi tên thành Newcastle United để tượng trưng sự thống nhất của bóng đá địa phương.
Newcastle United cuối thế kỷ XIX
Nottingham Forest nổi bật với màu áo đỏ đặc trưng mang tên ‘đỏ Garibaldi’, lựa chọn để tri ân Giuseppe Garibaldi – anh hùng dân tộc Ý nổi tiếng được người Anh ngưỡng mộ như biểu tượng tự do và dũng cảm lúc bấy giờ. Forest còn giữ một di sản thú vị khác khi từng trao tặng Arsenal một bộ trang phục đỏ lúc mới thành lập – lý do Arsenal cũng mang màu áo đỏ truyền thống đến ngày nay.
Sunderland bắt nguồn từ giáo viên James Allan người Scotland đang giảng dạy tại địa phương năm 1879 khi ông tập hợp nhóm học trò thành lập CLB ban đầu mang tên ‘CLB bóng đá Hiệp hội giáo viên Sunderland và Quận’. Đa phần cầu thủ đầu tiên đều là giáo viên trước khi đổi tên thành Sunderland AFC nhằm mở rộng sức hút.
Sunderland Roker Park năm 1966
Tottenham Hotspur lấy cảm hứng tên gọi từ nhân vật lịch sử Harry Hotspur trong vở kịch cùng tên của Shakespeare. Bắt nguồn như một đội cricket, Tottenham chuyển sang chơi bóng đá năm 1882 dưới cái tên Hotspur FC rồi thêm ‘Tottenham’ để tránh nhầm lẫn thư từ với các đội homonym khác.
West Ham United hình thành từ xưởng đóng tàu Thames Ironworks năm 1895 dưới sự tài trợ của giám đốc Arnold Hills dành cho công nhân chơi bóng đá sau giờ làm việc. Đến năm 1900, CLB trở thành công ty độc lập không còn mang tên xưởng đóng tàu nữa mà dùng West Ham United thay thế. Màu áo rượu vang pha xanh da trời truyền thống được truyền tụng có xuất xứ từ việc thắng cược bộ trang phục Aston Villa.
Wolverhampton Wanderers nổi bật khi ra đời nhờ hai học sinh trường St Luke’s phối hợp cùng CLB cricket Wanderers yêu cầu giữ nguyên tên chung cho cả hai môn thể thao. Sau đó thị trấn Wolverhampton được thêm vào tên để tạo bản sắc riêng biệt cho đội bóng này – một trong những hội viên sáng lập Football League danh tiếng.