Bóng đá Trung Quốc đang trải qua một cuộc khủng hoảng nghiêm trọng sau khi lò đào tạo trẻ Hi-Ball Youth Training do huyền thoại Sun Jihai sáng lập kiện gia đình học viên 12 tuổi Zhang Zhuoyi đòi bồi thường số tiền lên đến 2,66 triệu nhân dân tệ (hơn 9,8 tỷ đồng) vì cậu bé xin rút lui khỏi học viện. Vụ việc đã thu hút sự quan tâm mạnh mẽ của dư luận khi phía học viện yêu cầu gia đình Zhang phải nộp khoản phí 180.000 nhân dân tệ để được cấp giấy thanh lý hợp đồng, nhưng hai bên không thể tìm được tiếng nói chung. Tòa án Nhân dân quận Kim Châu tại Đại Liên hiện đang thụ lý vụ kiện này, sau khi học viện từ chối giải quyết qua trọng tài thể thao và chuyển sang hình thức kiện dân sự.

Hình ảnh huyền thoại bóng đá Sun Jihai
Vụ kiện đã gây ra nhiều tranh cãi liên quan đến quyền lợi của trẻ em trong môi trường đào tạo bóng đá trẻ, cũng như phơi bày những bất ổn trong hệ thống đào tạo tại Trung Quốc. Đáng chú ý, nhiều người hâm mộ cùng giới chuyên môn tỏ ra bức xúc khi Liên đoàn bóng đá Trung Quốc bị cho là thiếu sự can thiệp hiệu quả để bảo vệ quyền lợi của các học viên nhỏ tuổi. Nếu kết quả xét xử buộc gia đình Zhang phải bồi thường khoản tiền lớn này, sẽ có không ít phụ huynh ngần ngại gửi con em mình vào các học viện bóng đá trong tương lai.
Nhà báo kỳ cựu Wang Qinbo của tạp chí Titan Sports Weekly đã lên tiếng chỉ trích gay gắt vai trò của Liên đoàn bóng đá Trung Quốc trong vụ việc này. Ông cho rằng một số cựu quan chức trong Liên đoàn đã cấu kết với các cơ sở đào tạo để áp đặt những quy định bất lợi cho thanh thiếu niên, như việc hạ thấp độ tuổi tối thiểu ký hợp đồng đào tạo từ 12 xuống còn 8 tuổi và kéo dài thời hạn hợp đồng đến 18 tuổi. Theo Wang Qinbo, nhiều vấn đề căn bản của bóng đá nước này bắt nguồn từ những động cơ ích kỷ và thiếu đạo đức của một bộ phận quan chức cấp thấp.

Hình ảnh minh họa về sự chỉ trích nhằm vào Liên đoàn bóng đá Trung Quốc
Theo lời nhà báo Wang Qinbo, trẻ em theo đuổi giấc mơ bóng đá cần được bảo vệ và hỗ trợ một cách toàn diện thay vì bị đặt vào tình thế tiến thoái lưỡng nan do các quy định thiếu công bằng. Ông nhấn mạnh rằng việc ép buộc các gia đình phải trả những khoản bồi thường quá cao khi muốn cho con rời khỏi học viện không chỉ làm tổn hại đến quyền lợi của trẻ mà còn hủy hoại tương lai của nền bóng đá quốc gia. Những quốc gia như Nhật Bản, Hàn Quốc hay nhiều nước châu Âu đều có những chuẩn mực rõ ràng để đảm bảo quyền lợi cho cầu thủ nhí, đồng thời phân biệt rạch ròi giữa bóng đá chuyên nghiệp và nghiệp dư.
“Điển hình như ở Nhật Bản,” Wang Qinbo lấy ví dụ, “mặc dù có câu lạc bộ cố giữ chân cầu thủ nhí nhưng Liên đoàn Bóng đá Nhật Bản lại có quy định nghiêm ngặt để bảo vệ trẻ vị thành niên và yêu cầu các câu lạc bộ cam kết trách nhiệm rõ ràng về mặt pháp lý đối với quyền lợi của họ.” Trong khi đó, ở Trung Quốc thì hệ thống quản lý vẫn còn nhiều bất cập khiến các em nhỏ chịu thiệt thòi lớn.

Hình ảnh Sun Jihai và Li Tie – hai huyền thoại bóng đá Trung Quốc
Ngoài ra, vụ việc còn làm dấy lên làn sóng phẫn nộ khi so sánh hình ảnh với trường hợp đáng chú ý khác tại học viện Phổ Đà Thượng Hải. Cậu bé Cheng Yuan cùng độ tuổi với Zhang Zhuoyi cũng từng là học viên tại đây và nhận được đầu tư đào tạo miễn phí. Khi biết cậu có dự định du học Nhật Bản, học viện đã nhanh chóng hỗ trợ hoàn tất mọi thủ tục chỉ trong vòng hơn mười ngày mà không yêu cầu bất kỳ khoản phí bồi thường nào. Gia đình Cheng Yuan đánh giá cao sự chuyên nghiệp và tâm huyết đó và hy vọng rằng mô hình chăm sóc này sẽ được áp dụng rộng rãi hơn nhằm bảo vệ quyền lợi tối ưu cho trẻ em theo đuổi bóng đá tại Trung Quốc.
Nhà báo Wang Qinbo bày tỏ sự đau lòng trước tình trạng khó khăn mà nhiều cầu thủ nhí phải trải qua do những bất cập trong quản lý cũng như thiếu trách nhiệm từ phía Liên đoàn. Ông cảnh báo rằng nếu tình trạng này tiếp diễn sẽ khiến nền bóng đá nước nhà mất đi rất nhiều tài năng triển vọng ngay từ giai đoạn đầu tiên – điều cực kỳ nguy hiểm với tham vọng phát triển thể thao quốc gia.