Seagame 33
Crystal Palace
Garrincha 1962 ghi dấu ấn sâu sắc trong lịch sử bóng đá với câu chuyện về một cầu thủ sở hữu đôi chân bẩm sinh dị dạng nhưng lại trở thành biểu tượng bất diệt của Brazil tại World Cup Chile. Khi đội tuyển Brazil phải đối mặt với mất mát to lớn do chấn thương của Pele, Garrincha đã nắm lấy cơ hội để tỏa sáng rực rỡ. Với kỹ thuật điêu luyện và phong cách chơi bóng đầy ngẫu hứng, ông không chỉ thay thế vị trí siêu sao mà còn dẫn dắt Selecao bảo vệ thành công ngôi vô địch thế giới lần thứ hai liên tiếp. Câu chuyện Garrincha 1962 không chỉ là hành trình thể thao mà còn là minh chứng cho sức mạnh ý chí và niềm đam mê vượt lên mọi giới hạn thể chất.
Khi nhắc đến những cá nhân đơn lẻ góp phần đưa đội tuyển quốc gia lên đỉnh cao, Diego Maradona tại World Cup Mexico 1986 thường được nhắc đến đầu tiên. Tuy nhiên, trước đó 24 năm, một huyền thoại khác đã làm điều tương tự trên sân cỏ Chile. Garrincha – với thân hình không hoàn hảo và đôi chân có nhiều dị tật bẩm sinh – đã bước vào vai trò thủ lĩnh đầy thử thách khi người đồng đội lớn Pele phải rời giải vì chấn thương nghiêm trọng. Trong hoàn cảnh mà người ta tưởng như Brazil sẽ sụp đổ, Garrincha lại là ngọn lửa sống duy nhất giữ ngọn lửa hy vọng cho hàng triệu người hâm mộ bóng đá nước này.
Đội tuyển Brazil bước vào kỳ World Cup năm 1962 với tư cách nhà đương kim vô địch, niềm tự hào của toàn dân tộc sau chiến thắng vang dội tại Thụy Điển bốn năm trước đó. Mọi ánh nhìn đều đổ dồn vào Pele, “O Rei” – Nhà Vua của bóng đá, người đang ở độ tuổi sung mãn nhất. Sự kỳ vọng ấy nhanh chóng bị dập tắt khi trong trận đấu thứ hai vòng bảng gặp Tiệp Khắc, chấn thương nặng khiến Pele phải rời sân và chia tay giải đấu. Mất đi cầu thủ xuất sắc nhất thế giới lúc đó là tổn thất lớn không chỉ về mặt chuyên môn mà còn về tinh thần đối với Selecao.
Sự ra đi bất ngờ của Pele khiến cả đất nước Brazil chìm trong sự hoang mang và lo lắng. Họ mất đi linh hồn của đội tuyển, người truyền cảm hứng và tạo nên sự khác biệt trên sân cỏ. Lúc này Garrincha dù đã ngoài 28 tuổi vẫn bị coi là một nghệ sĩ quấy rối hàng thủ đối phương đơn thuần, chưa bao giờ được đánh giá như một người có thể gánh vác trọng trách nặng nề như vậy.
Cơ thể đặc biệt của Garrincha đóng vai trò then chốt trong sự nghiệp phi thường của ông. Sinh ra với cột sống cong hình chữ S cùng đôi chân có hình dạng bất thường – chân phải cong vào trong còn chân trái cong ra ngoài và ngắn hơn tới 6cm – ông được dự đoán sẽ khó có thể chơi thể thao chuyên nghiệp. Nhưng chính những khuyết điểm này lại biến thành lợi thế độc đáo khiến các hậu vệ không thể đoán định hướng đi bóng của ông. Dáng đi xiêu vẹo kết hợp với kỹ thuật tuyệt vời biến Garrincha thành cơn ác mộng trên sân cỏ.
Khi Pele phải nghỉ thi đấu, HLV Aymore Moreira quyết định trao cho Garrincha sự tự do lớn nhất từ trước đến nay: không còn bó buộc trong khuôn khổ vai trò quen thuộc trên cánh phải mà được phép phát huy bản năng sáng tạo hoang dã nhất. Sự chuyển mình này bắt đầu từ trận cuối vòng bảng gặp Tây Ban Nha, nơi Brazil đứng trước nguy cơ bị loại khi bị dẫn bàn. Garrincha với pha đi bóng mê hoặc loại bỏ hai hậu vệ rồi tạt bóng chuẩn xác cho đồng đội ghi bàn quyết định giúp Brazil giành quyền đi tiếp.
Garrincha đi vào lịch sử với màn trình diễn phi thường tại World Cup 1962
Bước vào vòng tứ kết gặp tuyển Anh nổi tiếng với hệ thống phòng ngự chắc chắn và kỷ luật, nhiều người tin rằng họ có thể phong tỏa Garrincha hiệu quả. Nhưng thực tế hoàn toàn khác. Ông chơi như một nghệ sĩ thực thụ, sử dụng tốc độ, kỹ thuật và khả năng xử lý bóng linh hoạt để vượt qua các hậu vệ cao to của đội bạn một cách dễ dàng. Phút 31, ông bật lên đánh đầu mở tỷ số dù chiều cao hạn chế; sau đó thực hiện cú sút phạt uy lực buộc thủ môn phải đẩy ra tạo điều kiện ghi bàn; rồi kết thúc trận đấu bằng cú sút xa ngoạn mục khiến báo chí Anh phải thừa nhận tài năng khó lường và nguy hiểm gấp bội so với huyền thoại Stanley Matthews.
Garrincha phải gánh vác trách nhiệm dẫn dắt Brazil do Pele để lại
Trận bán kết diễn ra trên sân vận động Quốc gia Santiago căng thẳng hơn rất nhiều khi Brazil phải đối đầu chủ nhà Chile với khí thế khán giả thù địch tràn đầy sức ép. Tuy nhiên, Garrincha đã biến áp lực thành nguồn cảm hứng mạnh mẽ bằng những pha xử lý kỹ thuật tuyệt vời và ghi liên tiếp hai bàn thắng – một bằng chân trái không thuận và một bằng đầu – cùng hàng loạt đường kiến tạo xuất sắc giúp đồng đội ghi bàn. Trận đấu kết thúc với chiến thắng 4-2 cho Brazil trong bầu không khí gay cấn đầy va chạm và quyết liệt.
Dù vậy bi kịch cũng suýt xảy ra khi cuối trận đấu, sau nhiều lần bị phạm lỗi không được trọng tài can thiệp, Garrincha mất bình tĩnh phản ứng tiêu cực dẫn đến chiếc thẻ đỏ trực tiếp. Ngay khi rời sân, ông bị khán giả Chile ném trúng đầu gây chảy máu giữa tiếng la ó dữ dội. Hình ảnh người hùng mang thương tích đơn độc rời sân trở thành khoảnh khắc xúc động và biểu tượng bất khuất trong lịch sử bóng đá Brazil.
Garrincha nổi tiếng với đôi chân dị biệt
Tấm thẻ đỏ tưởng chừng sẽ khiến Garrincha bị treo giò ở trận chung kết – điều có thể làm sụp đổ hoàn toàn tham vọng bảo vệ chức vô địch của Brazil khi họ đã mất Pele từ trước – thì lại được xoay chuyển theo cách rất đặc biệt. Nhờ chiến dịch vận động hành lang quy mô lớn từ chính phủ Brazil cùng những diễn biến kỳ lạ trong quá trình xử lý án kỷ luật từ FIFA mà ông được phép thi đấu tiếp.
Trong trận chung kết gặp Tiệp Khắc – đội bóng từng khiến Pele gục ngã –, dù bị sốt cao tới gần 39 độ, Garrincha vẫn góp mặt trên sân. Ông không trực tiếp ghi bàn nhưng sức hút từ sự hiện diện của ông buộc đối thủ phân tán lực lượng theo kèm sát sao, tạo khoảng trống rộng mở cho đồng đội Amarildo cùng Zito và Vava tận dụng. Kết quả chung cuộc là chiến thắng 3-1 giúp Brazil giữ vững ngai vàng thế giới lần thứ hai liên tiếp.
Cả thế giới choáng ngợp trước sự lột xác phi thường của Garrincha
Sau giải đấu huy hoàng đó, Garrincha khép lại mùa hè Chile 1962 với danh hiệu vua phá lưới cùng bốn bàn thắng, được bầu chọn là cầu thủ xuất sắc nhất giải và trở thành người hùng dân tộc bất khả xâm phạm tại Brazil. Đặc biệt hơn cả, ông là cầu thủ duy nhất trong lịch sử World Cup giành cùng lúc Quả bóng vàng, Chiếc giày vàng và Cúp vô địch mà không cần dựa vào sự hỗ trợ từ những siêu sao khác bên cạnh mình.
Sự xuất sắc của Garrincha đã giúp Brazil lần thứ 2 lên ngôi vô địch
So sánh giữa Garrincha năm 1962 và Maradona năm 1986 thường được nhắc đến bởi những điểm tương đồng đáng kinh ngạc trong cách họ dẫn dắt đội tuyển quốc gia vượt qua thử thách cam go nhất bằng tài năng thiên bẩm và tinh thần chiến đấu mãnh liệt. Cả hai đều thể hiện khả năng rê dắt điêu luyện, nâng tầm nghệ thuật chơi bóng thành biểu tượng văn hóa đại chúng và đều mang trọng trách quốc gia đặt trên vai khi đội bóng thiếu vắng những nhân tố chủ chốt khác.
Dù cuộc đời cá nhân của Garrincha sau này trải qua nhiều bi kịch như nghiện rượu và chết trong nghèo khó cô đơn ở tuổi 49, di sản ông để lại vẫn sống mãi trong lòng người yêu bóng đá toàn cầu. Mùa hè Chile năm 1962 đã chứng minh rằng ngay cả một cơ thể không hoàn hảo cũng có thể tạo nên sự hoàn hảo tuyệt đối trên sân cỏ nếu biết cách tận dụng tài năng cùng ý chí kiên cường. Không chỉ thay thế Pele một cách xuất sắc mà Garrincha còn trở thành vị vua duy nhất làm chủ mùa hè ấy – biểu tượng sống động cho niềm vui thuần khiết của môn thể thao vua.
