SEA Games 33
Crystal Palace
CLB Nam Định vừa tạo nên dấu ấn mạnh mẽ tại vòng bảng AFC Champions League Two khi đánh bại Ratchaburi với tỷ số 3-1, đối thủ thuộc nhóm đầu của bóng đá Thái Lan. Điều đáng chú ý là đội hình ra sân của Nam Định bao gồm đến 10 cầu thủ nước ngoài, trong đó có 9 ngoại binh và một cầu thủ Việt kiều chưa hoàn tất quốc tịch Việt Nam – một kỷ lục chưa từng có tiền lệ ở bóng đá Việt Nam. Sự kiện này thu hút nhiều tranh luận về chiến lược sử dụng ngoại binh trong bối cảnh các quy định của AFC không giới hạn số lượng cầu thủ ngoại tham gia thi đấu tại các giải cấp CLB.
Việc AFC mở rộng quy định về ngoại binh cho thấy xu thế phát triển bóng đá châu Á theo hướng tăng cường chất lượng và cạnh tranh bằng nguồn lực đa dạng. Nam Định đã tận dụng tối đa chính sách này, thể hiện sự nhạy bén và quyết tâm vươn lên trên đấu trường châu lục. Trước nay, bóng đá Việt Nam vẫn chưa đạt được thành công đáng kể nào ở tầm châu lục dù ở mọi cấp độ từ futsal, bóng đá nữ đến đội tuyển nam và các đội trẻ đều còn khoảng cách khá xa so với các cường quốc Đông Á hay Tây Á. Nhưng ở cấp độ CLB, việc mang về các ngoại binh chất lượng là một cách thức khả thi để nâng cao sức cạnh tranh và tiệm cận đỉnh cao khu vực.
Những lần thành công của Bình Dương hay Hà Nội FC tại bán kết AFC Cup trước đây đã chứng minh rằng CLB Việt Nam hoàn toàn có tiềm năng tiến sâu trong các giải đấu châu Á khi cân bằng tốt giữa lực lượng nội binh và ngoại binh. Việc Nam Định đăng ký đến 12 cầu thủ nước ngoài và sử dụng tối đa trong đội hình chính là bước đi đúng đắn nhằm tạo ra sức mạnh đồng đều, giúp CLB có cơ hội sở hữu những danh hiệu lớn nhất khu vực. Hơn nữa, khoản đầu tư lớn vào ngoại binh dùng chủ yếu cho các trận quốc tế cũng thể hiện cam kết nghiêm túc của lãnh đạo CLB đối với việc nâng tầm bóng đá Việt Nam trên bản đồ châu Á.
Việc có nhiều trận đấu quốc tế trong mùa giải sẽ giúp Nam Định thu hút sự quan tâm của nhà tài trợ cả trong và ngoài nước, đặc biệt là các thương hiệu toàn cầu đang kinh doanh tại Việt Nam. Bên cạnh đó, nguồn tiền thưởng từ các giải đấu quốc tế cũng là động lực quan trọng để CLB duy trì và phát triển đội hình chất lượng. Như vậy, chiến lược mua sắm ngoại binh của Nam Định không chỉ mang lại lợi ích chuyên môn mà còn góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế bền vững cho CLB.
Tuy nhiên, mặt trái của việc sử dụng quá nhiều cầu thủ ngoại là cơ hội thi đấu quốc tế cho cầu thủ nội bị hạn chế rất nhiều. Trong trận thắng Ratchaburi ngày 17/9, chỉ duy nhất Lý Công Hoàng Anh là cầu thủ bản địa góp mặt trong đội hình xuất phát, điều này dấy lên nhiều lo ngại về tương lai tài năng nội địa khi họ gần như bị loại khỏi môi trường cạnh tranh quốc tế quan trọng.
Đội hình xuất phát của CLB Nam Định ở trận thắng Ratchaburi vào ngày 17/9 vừa qua chỉ có duy nhất Lý Công Hoàng Anh (thứ 3 từ phải qua, hàng trước) là cầu thủ bản địa. Ảnh: Hoàng Linh
Số lượng cầu thủ nội được trả lương tại CLB Nam Định hiện lên tới khoảng 30 người, trong đó có 7 tuyển thủ quốc gia. Nếu họ không được tạo điều kiện ra sân thường xuyên ở những trận quốc tế thì sẽ đánh mất cơ hội tích lũy kinh nghiệm quý giá để nâng cao trình độ. Điều này đồng nghĩa với việc Nam Định chỉ đang tập trung cho lợi ích trước mắt mà chưa đóng góp thực sự vào sự phát triển chung của nền bóng đá Việt.
Việc dựa dẫm quá nhiều vào ngoại binh cũng làm mất cân bằng hệ thống đào tạo và phát triển tài năng trẻ nội địa. Một câu hỏi lớn đặt ra là liệu cầu thủ nội của CLB có đủ năng lực thi đấu ở tầm quốc tế hay không? Các ví dụ điển hình như Hà Nội FC với tỷ lệ khoảng 60% nội binh từng lọt vào bán kết AFC Cup hay đánh bại những đối thủ mạnh đã khẳng định rằng trình độ nội địa hoàn toàn có thể đáp ứng yêu cầu nếu được trao cơ hội thi đấu và tin tưởng từ ban huấn luyện.
Ngoài ra, vấn đề trách nhiệm xã hội và tầm ảnh hưởng của CLB với bóng đá quốc gia cũng cần được xem xét kỹ lưỡng. Mặc dù từng vô địch V-League hai lần nhưng đóng góp của Nam Định cho đội tuyển U23 hay tuyển quốc gia vẫn khá khiêm tốn; họ chưa tạo được thương hiệu về đào tạo trẻ hay sản sinh nhiều tuyển thủ hàng đầu quốc gia. Khi mục tiêu chỉ xoay quanh thành tích tức thời thông qua ngoại binh mà bỏ quên việc xây dựng nền móng đào tạo lâu dài, điều đó sẽ dẫn đến nguy cơ thiếu bền vững khi ngân sách đầu tư giảm sút hoặc chính sách thay đổi.
Một đội bóng mạnh luôn phải là nơi quy tụ tài năng trẻ và tạo môi trường phát triển bền vững cho cầu thủ nội nhằm đóng góp cho hệ thống bóng đá nước nhà. Trong bối cảnh khó khăn hiện nay khi các cầu thủ Việt vẫn ít có cơ hội thi đấu ở nước ngoài, việc tận dụng tối đa các trận quốc tế tại CLB để trao cơ hội cho nội binh trở nên càng thiết yếu hơn bao giờ hết.
Với lịch thi đấu dày đặc lên đến gần 50 trận mỗi mùa giải, Nam Định hoàn toàn có thể tạo điều kiện cho cầu thủ trẻ phát triển nếu biết cân bằng giữa sử dụng ngoại binh và nội binh một cách hợp lý. Điều này không chỉ giúp nâng cao chất lượng đội bóng mà còn góp phần củng cố sức mạnh tổng thể của nền bóng đá Việt Nam trên hành trình chinh phục đỉnh cao khu vực và châu lục.
Tóm lại, Nam Định đang bước vào một cuộc chơi không có đường lui khi phải đối mặt với áp lực vừa giữ vững thành tích bằng việc đầu tư mạnh mẽ vào ngoại binh vừa phải đảm bảo vai trò lan tỏa giá trị cho bóng đá nội địa thông qua phát triển cầu thủ bản địa. Thành công không chỉ đo bằng những chiến thắng trên sân cỏ mà còn nằm ở khả năng xây dựng một nền tảng bền vững giúp bóng đá Việt Nam tiến xa hơn trên bản đồ châu Á.
Trước đây, hình ảnh quen thuộc của các CLB Việt Nam khi tham dự các giải châu lục thường mang tính chất dè dặt hoặc coi nhẹ thành tích thực sự, coi đó là dịp để thử nghiệm hoặc rèn luyện kinh nghiệm cho cầu thủ hơn là mục tiêu tiến sâu giành cúp danh giá. Tuy nhiên, xu hướng hiện nay đã thay đổi rõ rệt khi nhiều đội bóng sẵn sàng chi tiền đầu tư mạnh mẽ để đưa về những ngoại binh chất lượng nhằm tăng cơ hội cạnh tranh tại AFC Champions League Two và bảng đấu ASEAN Shopee Cup. Đây không còn là câu chuyện riêng lẻ mà trở thành bước chuyển mình quan trọng mang tính chiến lược dành cho cả nền bóng đá Việt.
