SEA Games 33
Crystal Palace
Năm 2025 đánh dấu một giai đoạn thống trị rõ nét của các câu lạc bộ hàng đầu trong bóng đá châu Âu. Trong cuộc họp gần đây tại Rome, Hiệp hội Các Câu Lạc Bộ Châu Âu (ECA) chính thức đổi tên thành European Football Clubs (EFC), khẳng định vị thế mới của tổ chức này. Dù dự án Super League từng thất bại trên mặt trận truyền thông, thực tế cho thấy các ông lớn vẫn đang củng cố quyền lực và ảnh hưởng để kiểm soát tương lai của bóng đá, đặc biệt dưới sự lãnh đạo của Nasser Al-Khelaifi. Đây là dấu hiệu rõ ràng về xu hướng tập trung quyền lực vào tay các CLB lớn và mở ra kỷ nguyên mới của bóng đá chuyên nghiệp.
Vào tháng tư năm 2021, làn sóng phản đối dữ dội đã bùng nổ sau khi 12 câu lạc bộ hàng đầu Châu Âu tuyên bố thành lập European Super League. Dự án này do chủ tịch Real Madrid Florentino Perez cùng chủ tịch Juventus Andrea Agnelli khởi xướng, bị người hâm mộ và nhiều bên phản đối quyết liệt dẫn đến thất bại chỉ sau 48 giờ. Tuy nhiên, những đòi hỏi chính từ phía các CLB ly khai đã được đáp ứng bằng những hình thức khác, hợp pháp hóa bởi UEFA. Các đại gia bóng đá tuy thua trên mặt trận truyền thông nhưng lại thắng trong việc giành lại quyền kiểm soát về tài chính và chiến lược phát triển giải đấu.
Các CLB lớn đang thống trị và thâu tóm môn thể thao vua
Một trong những yêu cầu then chốt là tăng số lượng trận đấu châu Âu để gia tăng doanh thu và cơ hội quảng bá thương hiệu. Thể thức Thụy Sĩ mới cho Champions League cùng Europa League đã được áp dụng từ mùa giải trước với một hệ thống duy nhất thay vì vòng bảng truyền thống. Điều này không chỉ giúp các câu lạc bộ có thêm nhiều trận đấu chất lượng mà còn mang lại giá trị bản quyền truyền hình cao hơn đáng kể. Bên cạnh đó, việc tạo ra liên doanh UC3 giữa EFC và UEFA đã trao cho các CLB quyền kiểm soát trực tiếp việc thương mại hóa các giải đấu cúp châu lục, đánh dấu một bước chuyển giao quyền lực lịch sử từ UEFA sang chính tay các ông lớn.
Không dừng lại ở đó, chu kỳ đàm phán bản quyền truyền hình cho giai đoạn 2027-2033 đang hứa hẹn mức tăng doanh thu lên tới 6 tỷ euro mỗi năm, tương đương sự cải thiện khoảng 30% so với hiện tại. Thành công này phần lớn nhờ vào sự tham gia tích cực của Relevent Sports – đơn vị được thúc đẩy bởi nhóm các câu lạc bộ hàng đầu nhằm đảm bảo lợi ích tối đa cho chính họ.
Ngoài phạm vi châu Âu, sức hấp dẫn toàn cầu cũng đang được khai thác triệt để qua giải Club World Cup mở rộng do FIFA tổ chức tại Mỹ năm vừa qua. Chelsea trở thành nhà vô địch với phần thưởng lên đến 85 triệu bảng, mức tiền thưởng gần gấp sáu lần số tiền dành cho đội vô địch Conference League và chiếm một nửa tổng doanh thu Ngoại hạng Anh mùa giải đó. Chỉ riêng việc tham dự sự kiện này cũng mang lại 28 triệu bảng cho mỗi câu lạc bộ châu Âu, thúc đẩy nhu cầu mở rộng quy mô giải đấu trong tương lai nhằm đưa nhiều đội bóng lớn hơn vào thi đấu.
Các CĐV phản đối dữ dội với đề án Super League
Tại cuộc thảo luận ở Rome, chủ đề trọng tâm không phải là vấn đề quá tải cầu thủ mà là cách thức để “nhồi” thêm nhiều nền tảng lớn thuộc EFC vào giải đấu năm 2029. Thậm chí xuất hiện các ý tưởng xây dựng vòng loại dành cho các đội yếu hơn từ châu Phi hoặc châu Á nhằm dành suất thi đấu cho những tên tuổi như Barcelona hay Liverpool – những đội bỏ lỡ mùa Club World Cup vừa rồi. Rõ ràng, các câu lạc bộ hàng đầu đang đặt mình làm trung tâm của bóng đá toàn cầu và tìm kiếm một sân chơi cao cấp xứng đáng.
Mặc dù thể thức mới của cúp châu Âu đem lại lợi ích rõ rệt cho các đại gia và UEFA, mối lo ngại tại các giải vô địch quốc gia ngày càng lớn. Serie A tại Italia đặc biệt băn khoăn rằng việc tăng doanh thu bản quyền cúp châu Âu có thể khiến nhà đài giảm khoản đầu tư cho giải quốc nội do nguồn ngân sách hạn chế. Điều này khiến những đội lớn như Milan, Inter hay Juventus cân nhắc giảm số đội tham dự Serie A từ 20 xuống còn 18 nhằm tối ưu hóa nguồn phân bổ tài chính nội bộ. Tuy nhiên bài học từ Ligue 1 – giải đấu từng giảm số đội nhưng phải chịu hợp đồng truyền hình kém chất lượng – cho thấy đây là con đường đầy rủi ro.
Chelsea giành số tiền thưởng khổng lồ khi chiến thắng CWC
Khoảng cách tài chính giữa các câu lạc bộ giàu mạnh và phần còn lại ngày càng sâu sắc. Mặc dù UEFA đã nâng khoản phí hỗ trợ “đoàn kết” cho các đội không dự cúp châu Âu lên đến 308 triệu euro nhằm giúp phát triển nguồn lực trẻ và cơ sở hạ tầng, con số này vẫn rất nhỏ bé nếu so sánh với khoản tiền gần 140 triệu euro mà Paris Saint-Germain nhận được chỉ trong một mùa khi vô địch Champions League. Một số nhà quan sát nhận xét rằng các câu lạc bộ nhỏ đang “vỗ tay trong chính đám tang tài chính của mình” khi phải phụ thuộc vào những khoản hỗ trợ quá hạn chế.
Aleksander Ceferin (trái) và Nasser Al-Khelaifi (phải) đại diện cho liên minh quyền lực bóng đá Châu Âu
Người nổi bật nhất trong cuộc chuyển giao quyền lực này chính là Nasser Al-Khelaifi – chủ tịch Paris Saint-Germain và hiện là Chủ tịch EFC sau khi thay thế Andrea Agnelli. Không tham gia vào kế hoạch Super League ban đầu, Al-Khelaifi đã xây dựng quan hệ đối tác mật thiết với Chủ tịch UEFA Aleksander Ceferin, biến EFC từ một hiệp hội đơn thuần thành thế lực chính trị có tiếng nói mạnh mẽ trên trường quốc tế. Giờ đây, đại hội đồng EFC có sức ảnh hưởng ngang ngửa với FIFA, tạo nền tảng vững chắc để ông trở thành nhân vật quyền lực hàng đầu trong giới bóng đá toàn cầu.
Al-Khelaifi trở thành người chiến thắng sau cùng
Qua thất bại của Super League, Al-Khelaifi đã vươn lên trở thành ‘bố già’ thực thụ của bóng đá châu Âu hiện đại. Ông không chỉ bảo vệ quyền lợi tuyệt đối cho nhóm câu lạc bộ hàng đầu mà còn định hướng một kỷ nguyên mới nơi quyền lực nằm trong tay những ông chủ giàu có nhất. Đó cũng là biểu tượng của chiến thắng lâu dài mà nhóm CLB lớn đạt được sau những tranh cãi dữ dội trước đây. Năm 2025 chứng kiến sự chuyển mình sâu sắc của bóng đá với việc các ông lớn không chỉ giữ vị trí trung tâm mà còn là người quyết định vận mệnh cả nền thể thao vua.
