Kỳ tích tại Thường Châu năm 2018 đã đánh dấu một bước ngoặt quan trọng cho bóng đá trẻ Việt Nam khi đội tuyển U23 tiến sâu vào vòng chung kết U23 châu Á. Từ đó đến nay, người hâm mộ luôn kỳ vọng thế hệ kế tiếp sẽ tiếp nối thành công này. Tuy nhiên, hành trình ấy còn nhiều thử thách và chưa thực sự đạt được đỉnh cao như mong đợi.
Tháng 1 năm 2018, dưới tiết trời giá lạnh kèm theo cơn bão tuyết tại Thường Châu, Trung Quốc, đội tuyển U23 Việt Nam đã ghi dấu một trang sử đáng nhớ khi lần đầu tiên lọt vào trận chung kết giải U23 châu Á. Bàn thắng tuyệt đẹp từ cú sút phạt của Nguyễn Quang Hải không chỉ làm nức lòng người hâm mộ mà còn trở thành biểu tượng của quyết tâm và bản lĩnh của bóng đá Việt Nam trên đấu trường quốc tế. Dù chịu thất bại sát nút trước Uzbekistan, vị trí á quân đã khiến cả châu Á phải nhìn nhận lại sức mạnh đang lên của bóng đá Đông Nam Á. Chiến thắng quan trọng trước các đội tuyển mạnh như Australia hay Iraq và màn trình diễn kiên cường ở bán kết càng khẳng định sự trưởng thành vượt bậc của lứa cầu thủ trẻ dưới sự dẫn dắt tài tình của HLV Park Hang-seo.

Khoảnh khắc lịch sử của U23 Việt Nam giữa bão tuyết Thường Châu
Bảy năm sau kỳ tích đó, bóng đá trẻ Việt Nam vẫn đang trên con đường hoàn thiện để vươn tới đỉnh cao châu lục. Những kết quả tích cực ở các giải đấu khu vực như AFF Cup hay SEA Games cho thấy sự phát triển ổn định, song tại sân chơi U23 châu Á – môi trường tập hợp những tài năng xuất sắc nhất châu lục – hành trình chinh phục vẫn còn dang dở và đầy thử thách.
U23 châu Á 2020 được xem là cơ hội để đội tuyển trẻ tiếp tục khẳng định vị thế sau thành công năm 2018. Tuy nhiên, giải đấu kết thúc với sự thất vọng lớn khi đội tuyển không vượt qua được vòng bảng. Những trận hòa đáng tiếc trước UAE và Jordan tạo nên áp lực nặng nề cho cuộc đối đầu cuối cùng với Triều Tiên. Mặc dù chỉ cần một chiến thắng để đi tiếp, U23 Việt Nam lại để thua 1-2 sau những sai sót trong phòng ngự và sự phụ thuộc quá mức vào những ngôi sao cũ như Quang Hải. Sự thiếu kinh nghiệm và bản lĩnh của thế hệ mới khiến cho hy vọng tái hiện kỳ tích gần như tan biến ngay từ vòng bảng.

Quang Hải và đồng đội buồn bã rời sân sau thất bại 1-2 trước Triều Tiên tại U23 châu Á 2020.
Sang đến U23 châu Á 2022, khi HLV Park Hang-seo nhường vị trí dẫn dắt cho Gong Oh-kyun – một chiến lược gia trẻ tuổi – bóng đá Việt Nam đã chứng kiến sự thay đổi rõ nét về mặt chiến thuật. Phong cách thi đấu trở nên linh hoạt hơn với lối pressing tốc độ cao đầy năng lượng. Đội tuyển gây ấn tượng mạnh bằng việc cầm hòa đương kim vô địch Hàn Quốc ngay từ vòng bảng và tiến sâu đến tứ kết. Tuy nhiên sự khác biệt về thể lực và kỹ thuật đã khiến U23 Việt Nam dừng bước trước Saudi Arabia với tỷ số 0-2. Dù vậy, màn trình diễn của các cầu thủ trẻ như Nguyễn Thanh Bình hay Nhâm Mạnh Dũng đã hé lộ tiềm năng phát triển tích cực trong tương lai gần.

HLV Gong Oh-kyun được kỳ vọng sẽ tiếp nối dấu ấn của HLV Park cùng U23 Việt Nam.
Giải đấu năm 2024 tại Qatar mang theo nhiều kỳ vọng khi dưới sự dẫn dắt của HLV Hoàng Anh Tuấn – người từng giúp U20 Việt Nam dự World Cup – đội hình thể hiện sự tổ chức kỷ luật cùng khả năng thích ứng tốt với chiến thuật đa dạng. Các cầu thủ thi đấu chắc chắn hơn ở vòng bảng nhưng lại gặp khó khăn trong trận tứ kết gặp Iraq – đội bóng giàu kinh nghiệm và có chiều sâu ở cấp châu lục. Bàn thua duy nhất từ pha phạt đền phút cuối khiến giấc mơ bán kết vụt tắt, để lại nhiều tiếc nuối bởi phần lớn thời gian thi đấu, U23 Việt Nam cho thấy không hề lép vế, thậm chí còn làm chủ thế trận trong nhiều khoảnh khắc.

U23 Việt Nam dừng bước đầy tiếc nuối tại U23 châu Á 2024
Ngoài yếu tố khách quan từ sự tiến bộ vượt bậc của các đối thủ trong khu vực và châu lục, bóng đá trẻ nước nhà còn đối mặt với nhiều thách thức nội tại. Thế hệ vàng đã qua thời kỳ đỉnh cao trong khi lớp kế cận chưa thật sự trưởng thành đột phá. Việc hạn chế cơ hội thi đấu cho cầu thủ trẻ tại các câu lạc bộ hàng đầu cũng là rào cản lớn khiến họ khó tích luỹ kinh nghiệm quý báu trên sân cỏ thực tế. Đồng thời, khoảng cách về đầu tư đào tạo trẻ so với những nền bóng đá phát triển như Nhật Bản hay Hàn Quốc ngày càng nới rộng do họ có hệ thống bài bản hơn và tạo điều kiện cho cầu thủ thi đấu quốc tế ngay từ sớm. Trong nước, dù có các trung tâm đào tạo danh tiếng nhưng còn thiếu sự đồng bộ trong phát triển lâu dài.
Để tái hiện lại phép màu từng xuất hiện tại Thường Châu và hướng đến mục tiêu lớn ở các giải trẻ sắp tới, bóng đá Việt Nam cần xây dựng chiến lược đào tạo dài hạn gắn kết liên tục giữa các cấp độ từ lứa trẻ đến đội tuyển quốc gia. Việc mở rộng cơ hội thi đấu thực tế cho cầu thủ trẻ trong các giải quốc nội đặc biệt là V.League là điều thiết yếu nhằm giúp họ phát triển toàn diện cả về chuyên môn lẫn tinh thần thi đấu. Đồng thời, việc nâng cao ý chí kiên cường và khát vọng vươn lên giống như thế hệ tiền nhiệm là yếu tố không thể thiếu để vượt qua áp lực trên sân cỏ quốc tế. Cuối cùng, việc mở rộng hợp tác quốc tế qua trao đổi cầu thủ cũng như mời chuyên gia nước ngoài sẽ là chìa khóa giúp nâng tầm trình độ và góp phần thu hẹp khoảng cách với các nền bóng đá hàng đầu.
Lứa cầu thủ hiện nay sở hữu điểm mạnh là sự kết hợp hài hòa giữa tài năng trẻ cùng kinh nghiệm thi đấu quốc tế đáng kể. So với các đối thủ trong khu vực Đông Nam Á, đội hình này thể hiện chiều sâu đồng đều hơn nhiều nhờ việc thường xuyên ra sân ở V.League – giải đấu số một quốc nội – bên cạnh các chuyến thi đấu giao hữu và chính thức trên phạm vi quốc tế dưới sự dẫn dắt của HLV Kim Sang-sik. Nhiều gương mặt nổi bật đã trưởng thành đáng kể qua các giải đấu vừa qua như thủ môn Trần Trung Kiên có phong độ ổn định giữ sạch lưới nhiều trận quan trọng hay Nguyễn Hiểu Minh với khả năng phòng ngự kiên cố đồng thời hỗ trợ hiệu quả cho hàng công bằng cú đúp vào lưới đối thủ mạnh tại giải U23 Đông Nam Á 2025.
Bên cạnh đó, chân sút Nguyễn Đình Bắc cũng là niềm hy vọng sáng giá khi anh đã có dịp thử sức ở cấp độ đội tuyển quốc gia qua Asian Cup 2023, tích luỹ kinh nghiệm quý giá để tăng cường bản lĩnh thi đấu và phong thái tự tin trên sân cỏ quốc tế. Thành tích bảo vệ thành công ngôi vô địch giải U23 Đông Nam Á năm 2025 khi vượt qua Indonesia ở trận chung kết cùng tấm huy chương đồng SEA Games trước đó càng minh chứng cho sức mạnh tập thể vững vàng cũng như tiềm năng phát triển lâu dài của nhóm cầu thủ này.
Dưới bàn tay dẫn dắt của ông Kim Sang-sik – nhà cầm quân giàu kinh nghiệm từng thành công ở K League với Jeonbuk Hyundai Motors – đội tuyển trẻ hướng đến xây dựng phong cách chơi cân bằng giữa tấn công và phòng ngự bài bản hơn. Phương pháp dựa trên kiểm soát bóng hiệu quả cùng phối hợp ngắn đa dạng phù hợp với đặc điểm kỹ thuật và thể chất của cầu thủ Việt giúp tận dụng triệt để tốc độ hai biên cũng như áp lực pressing tầm cao vốn từng đem lại dấu ấn dưới thời HLV Park Hang-seo.
Năm 2025 đánh dấu thời điểm then chốt khi U23 Việt Nam chuẩn bị bước vào vòng loại giải vô địch U23 châu Á 2026 với tư cách hạt giống sáng giá tại bảng C gồm Yemen, Singapore và Bangladesh – được đánh giá nhẹ nhàng hơn so với nhiều bảng khác. Ưu thế sân nhà tại SVĐ Việt Trì (Phú Thọ) cũng hứa hẹn mang lại động lực tinh thần to lớn giúp các cầu thủ phát huy tối đa khả năng nhằm giành vé tham dự vòng chung kết đầy cam go phía trước.

Các bảng đấu vòng loại U23 châu Á 2026.
Nhìn chung, việc chuẩn bị kỹ càng từ cơ sở đào tạo đến môi trường thi đấu thực tế cộng hưởng tinh thần quyết tâm sẽ giúp bóng đá trẻ Việt Nam sớm hiện thực hóa giấc mơ vươn tầm trên bản đồ bóng đá châu Á nói riêng và thế giới nói chung. Đội ngũ quản lý cùng ban huấn luyện cần tiếp tục cải tiến chương trình nhằm tạo ra đường dẫn rõ ràng cho tài năng mới phát triển suôn sẻ lên các cấp độ cao hơn mà không bị gián đoạn hoặc mất phương hướng.
Kỳ tích Thường Châu như một nguồn cảm hứng vô tận nhắc nhở mọi người rằng bất cứ điều gì cũng có thể xảy ra nếu đủ lòng tin tưởng và chuẩn bị chu đáo. Với nền tảng tài năng hiện tại cùng tâm huyết của ban huấn luyện mới, cộng thêm sự cổ vũ cuồng nhiệt từ người hâm mộ, hy vọng rằng ngày không xa nữa bóng đá trẻ nước nhà sẽ lại đứng trên bục vinh quang để viết tiếp câu chuyện cổ tích mà bao thế hệ từng mơ về.