Một khảo sát toàn cầu mới đây cho thấy hơn 40% người trưởng thành từ 50 tuổi trở lên, đặc biệt là những người có bệnh mạn tính, chưa đánh giá đúng mức độ nghiêm trọng của bệnh do virus hợp bào hô hấp (RSV) gây ra. Dù thuộc nhóm đối tượng dễ bị bệnh tiến triển nặng và phải nhập viện, nhiều người vẫn xem nhẹ nguy cơ này. Điều này đặt ra thách thức lớn trong việc nâng cao nhận thức cộng đồng, giúp giảm thiểu tỷ lệ mắc bệnh nặng và các biến chứng liên quan đến RSV ở người lớn tuổi.
Khảo sát cho thấy khoảng 8 trên 10 người lớn có bệnh nền lo ngại về khả năng mắc RSV với mức độ nặng, tuy nhiên lại có tới gần một nửa trong số họ không coi đây là căn bệnh nghiêm trọng. Thêm vào đó, hơn 60% người tham gia chưa từng thảo luận về RSV với bác sĩ trong các lần khám chữa bệnh dù thuộc nhóm có nguy cơ cao. Những con số này cảnh báo về sự thiếu hụt thông tin và nhận thức đầy đủ về tác động của virus RSV đối với sức khỏe người lớn tuổi có bệnh lý mãn tính.

Chiến dịch năm nay với chủ đề “Make Your Move Against RSV” nhằm nâng cao nhận thức về tác động của RSV
Năm 2025, nhân Tuần lễ Nâng cao nhận thức về virus hợp bào hô hấp diễn ra từ ngày 3 đến 9 tháng 11, một chiến dịch toàn cầu với chủ đề “Make Your Move Against RSV” đã được phát động nhằm nhấn mạnh tầm quan trọng và sự cấp thiết của việc hiểu đúng về đại dịch này. Virus RSV gây hơn 5 triệu ca nhiễm mỗi năm trên thế giới, đặc biệt ảnh hưởng nghiêm trọng đến nhóm người lớn tuổi mắc các bệnh mạn tính như tiểu đường, COPD, hen suyễn hay bệnh tim mạch. Tại Việt Nam, thống kê trong vòng 5 năm qua ghi nhận khoảng 4,6 triệu trường hợp nhiễm trùng hô hấp cấp do virus này ở người từ 60 tuổi trở lên.
Cuộc khảo sát trực tuyến được thực hiện ở tám quốc gia gồm Brazil, Bỉ, Canada, Đức, Nhật Bản, Ba Lan, Mexico và Tây Ban Nha với sự tham gia của 4.656 người từ 50 tuổi trở lên đã hé lộ nhiều khoảng trống đáng kể trong hiểu biết về mức độ nghiêm trọng của RSV. Kết quả làm nổi bật nhu cầu cấp thiết trong việc giáo dục cộng đồng và khuyến khích trao đổi cởi mở giữa người dân và các chuyên gia y tế nhằm đạt được nhận thức chính xác hơn.
Bệnh do virus hợp bào hô hấp đang bị đánh giá thấp bởi chính những người dễ bị tổn thương nhất do thiếu hiểu biết sâu sắc về tác động lâu dài của nó. Khoảng 14% bệnh nhân nhập viện vì RSV cần tiếp tục chăm sóc y tế ở mức độ cao sau khi xuất viện so với trước đó – điều này thể hiện gánh nặng kéo dài mà virus để lại cho sức khỏe người lớn tuổi.
Người mắc bệnh nền tim mạch là một ví dụ điển hình khi có tới 60% không biết rằng họ có thể gặp phải biến chứng nghiêm trọng khi nhiễm RSV. Đây là nhóm đối tượng cực kỳ dễ bị tổn thương vì nguy cơ suy tim hoặc biến cố tim mạch cấp khi nhiễm bệnh tăng gấp ba lần so với bình thường. Thậm chí dù hơn 80% số người tham gia khảo sát chủ động kiểm soát các bệnh lý mãn tính của mình thì vẫn có đến hơn 60% chưa từng trao đổi cụ thể về RSV với bác sĩ.
Không chỉ là vấn đề thiếu thông tin, còn tồn tại nhiều hiểu lầm phổ biến khiến người dân đánh giá sai về virus này. Gần một phần tư số người khảo sát nhầm tưởng RSV là một dạng cúm mùa thông thường. Một phần tương đương khác chỉ nghĩ rằng virus chỉ ảnh hưởng tới phổi và hệ hô hấp mà bỏ qua tác động toàn thân cũng như nguy cơ biến chứng lâu dài.
Chuyên gia y tế nhấn mạnh rằng việc cải thiện nhận thức về virus hợp bào hô hấp là vô cùng quan trọng để bảo vệ sức khỏe cộng đồng nói chung cũng như nhóm đối tượng dễ bị tổn thương nói riêng. Việc chủ động tìm hiểu thông tin chính xác và trao đổi thường xuyên với các chuyên gia y tế sẽ giúp người lớn tuổi cùng những người có bệnh nền nắm rõ hơn nguy cơ và biện pháp phòng tránh hiệu quả.
Virus hợp bào hô hấp (RSV) là nguyên nhân phổ biến gây các bệnh lý nhiễm trùng đường hô hấp kể cả cảm lạnh thông thường cho đến viêm phổi nghiêm trọng. Với nhóm đối tượng là người già hoặc những ai mắc các bệnh lý nền về tim phổi và miễn dịch yếu thì nguy cơ diễn tiến nặng và nhập viện tăng lên rõ rệt. Hiện nay đã có vắc xin phòng ngừa RSV giúp giảm tải đáng kể nguy cơ mắc và mức độ nghiêm trọng của căn bệnh này nếu được phổ cập rộng rãi.
Tuần lễ Nâng cao nhận thức về RSV được tổ chức hàng năm nhằm mục đích lan tỏa kiến thức đúng đắn về virus hợp bào hô hấp đến cộng đồng toàn cầu. Chương trình khuyến khích mọi người đặc biệt là những ai thuộc nhóm nguy cơ cao hãy chủ động trao đổi với chuyên gia y tế để hiểu rõ hơn và có lựa chọn phòng ngừa phù hợp dựa trên tình trạng sức khỏe cá nhân.
Kết quả khảo sát toàn cầu vừa công bố góp phần làm sáng tỏ khoảng cách kiến thức hiện hữu giữa những người trưởng thành tuổi trung niên trở lên có bệnh nền mạn tính và việc nhận diện đúng mức độ nguy hiểm của virus RSV. Từ đó đặt ra yêu cầu cấp thiết trong việc thúc đẩy các hoạt động giáo dục sức khỏe sâu rộng hơn nhằm bảo vệ tốt nhất sức khỏe cho nhóm đối tượng dễ bị tổn thương này.