Huyền Thoại Tottenham Hotspur: Hơn 140 Năm Khát Vọng và Bản Sắc

Câu lạc bộ Tottenham Hotspur, một biểu tượng bóng đá của Bắc London, đã trải qua hành trình hơn 140 năm đầy thăng trầm, ghi dấu ấn đậm nét trong lịch sử bóng đá Anh và châu Âu.

Tottenham nâng cao chức vô địch Europa League mùa giải vừa qua.

Câu lạc bộ được thành lập ngày 5 tháng 9 năm 1882 bởi một nhóm học sinh trường All Hallows Church, do Bobby Buckle dẫn đầu. Ban đầu, họ là một đội cricket mang tên Hotspur, nhưng để duy trì thể lực trong mùa đông, họ quyết định thành lập một đội bóng đá. Giáo viên John Ripsher đã hỗ trợ về tài chính và hướng dẫn, giúp đội bóng vượt qua giai đoạn khó khăn ban đầu và đặt nền móng cho sự phát triển vững mạnh trong tương lai. Việc lựa chọn tên Hotspur, lấy cảm hứng từ hiệp sĩ Harry Hotspur, một nhân vật huyền thoại trong lịch sử Anh, thể hiện tinh thần dũng mãnh và khát vọng chinh phục. Hình ảnh con gà trống chọi đứng trên quả bóng từ đó trở thành biểu tượng bất biến của Tottenham, đại diện cho phương châm “Audere est Facere” – “Dám nghĩ là dám làm”.

Những năm đầu, Tottenham Hotspur tham gia các trận đấu giao hữu và các giải đấu địa phương trên sân Tottenham Marshes. Năm 1888, đội bóng chuyển đến sân Northumberland Park do lượng khán giả ngày càng tăng. Đây cũng là thời điểm đánh dấu sự tham gia của Tottenham vào các giải đấu chính thức như London Association Cup và Southern League, đặt nền móng cho sự chuyên nghiệp hóa. Ngày 2 tháng 3 năm 1898, một cột mốc quan trọng đã được thiết lập khi CLB chính thức trở thành công ty trách nhiệm hữu hạn, Tottenham Hotspur Football and Athletic Company. Việc phát hành cổ phần đã thu hút nguồn lực tài chính, giúp CLB duy trì hoạt động và đầu tư vào cơ sở vật chất, cầu thủ, cũng như các hoạt động khác trong bối cảnh bóng đá Anh đang phát triển mạnh mẽ.

Năm 1901, Tottenham Hotspur đã tạo nên một trong những chương sử huy hoàng nhất của mình khi đánh bại Sheffield United trong trận chung kết FA Cup để giành chức vô địch. Chiến thắng này đã nâng tầm vị thế của Tottenham, củng cố niềm tin vào tiềm năng của một CLB đến từ ngoại ô Bắc London.

Tottenham vô địch FA Cup năm 1901.

Thành công này càng trở nên đáng kể khi Tottenham là đội bóng ngoài Football League duy nhất vô địch FA Cup vào thời điểm đó. Sự kiện này đã đặt nền móng vững chắc cho sự phát triển mạnh mẽ của Tottenham trong những năm tiếp theo.

Năm 1908, Tottenham gia nhập Football League Second Division và ngay trong mùa giải đầu tiên đã giành quyền thăng hạng lên First Division. Tuy nhiên, Thế chiến thứ nhất đã buộc giải đấu phải tạm dừng. Sau chiến tranh, Tottenham xuống hạng nhưng nhanh chóng trở lại First Division sau khi vô địch Second Division mùa giải 1919-1920. Năm 1921, dưới sự dẫn dắt của huấn luyện viên Peter McWilliam, Tottenham tiếp tục làm nức lòng người hâm mộ khi giành chức vô địch FA Cup lần thứ hai. Giai đoạn này, Tottenham đã dần định hình bản sắc riêng của mình, mặc dù vị thế của họ vẫn còn khá bấp bênh khi liên tục thăng hạng và xuống hạng.

Tottenham nâng cao chức vô địch FA Cup lần thứ 2 trong lịch sử.

Sau Thế chiến thứ hai, Tottenham đã có một sự hồi sinh mạnh mẽ dưới thời huấn luyện viên Arthur Rowe. Ông đã áp dụng triết lý bóng đá “Push and Run”, với lối chơi tốc độ cao, chuyền bóng nhanh và di chuyển liên tục. Lối chơi tấn công này đã giúp Tottenham giành chức vô địch First Division mùa giải 1950-1951, danh hiệu vô địch quốc gia đầu tiên trong lịch sử CLB. Thập niên 1950 cũng là giai đoạn Tottenham định hình lối chơi hoa mỹ, đặt nền móng cho những thành công vang dội trong tương lai.

Tên tuổi của Bill Nicholson gắn liền với một trong những thời kỳ huy hoàng nhất của Tottenham. Từ khi ông tiếp quản vị trí huấn luyện viên năm 1958, Tottenham đã trở thành một thế lực thực sự trong làng bóng đá Anh. Mùa giải 1960-1961, Tottenham đã tạo nên lịch sử khi giành cú đúp danh hiệu: vô địch First Division và FA Cup. Đội hình huyền thoại của Spurs thời đó gồm những ngôi sao như Danny Blanchflower, Dave Mackay, Cliff Jones và chân sút huyền thoại Jimmy Greaves.

Cú đúp lịch sử của Tottenham tại mùa giải 1960-1961.

Những thành công của Tottenham dưới thời Bill Nicholson không dừng lại ở đó. Họ tiếp tục giành chức vô địch FA Cup năm 1962 và trở thành CLB Anh đầu tiên giành được một danh hiệu cấp châu lục khi vô địch European Cup Winners’ Cup năm 1963, đánh bại Atletico Madrid với tỷ số 5-1 trong trận chung kết. Chiến thắng này đã khẳng định vị thế tiên phong của Tottenham trên đấu trường châu Âu. Những năm 1970, Spurs tiếp tục gặt hái thành công với các danh hiệu FA Cup 1967, League Cup 1971 và 1973, và đặc biệt là UEFA Cup 1972, trở thành đội bóng Anh đầu tiên giành được 2 danh hiệu châu Âu khác nhau. Trong 16 năm dẫn dắt Tottenham, Bill Nicholson đã mang về 8 danh hiệu lớn, đưa Tottenham vào hàng ngũ những CLB hàng đầu nước Anh. Triết lý “Thà thất bại khi đặt mục tiêu cao còn hơn thành công với mục tiêu thấp” của ông đã trở thành nguồn cảm hứng cho nhiều thế hệ cầu thủ Tottenham sau này.

Sau thời đại Bill Nicholson, Tottenham trải qua giai đoạn thăng trầm. Năm 1977, họ xuống hạng nhưng nhanh chóng trở lại. Dưới thời Keith Burkinshaw, Tottenham đã ký hợp đồng với các ngôi sao quốc tế như Ossie Ardiles và Ricky Villa, những người đã đóng góp quan trọng vào thành công của CLB với các danh hiệu FA Cup 1981, 1982 và UEFA Cup 1984.

Tottenham và danh hiệu UEFA Cup 1984.

Giai đoạn này cũng đánh dấu sự khởi đầu của quá trình thương mại hóa bóng đá ở Tottenham. Chủ tịch Irving Scholar đã biến Spurs thành CLB Anh đầu tiên niêm yết trên sàn chứng khoán năm 1983. Tuy nhiên, tham vọng kinh doanh quá mức cũng dẫn đến những khó khăn về tài chính và bất ổn nội bộ. Sau đó, Terry Venables và Alan Sugar đã tiếp quản và định hướng lại CLB, đặt nền móng cho một mô hình tài chính bền vững hơn.

Danh hiệu cuối cùng của Tottenham trong thế kỷ 20 là League Cup 1999. Tuy nhiên, nhìn chung, CLB không duy trì được vị thế trong top đầu Premier League khi các đối thủ như Manchester United và Arsenal ngày càng mạnh mẽ hơn.

Năm 2001, ENIC Group của tỷ phú Joe Lewis đã mua lại phần lớn cổ phần của Tottenham từ Alan Sugar. Daniel Levy trở thành chủ tịch điều hành và vẫn giữ vị trí này cho đến nay. Dưới sự lãnh đạo của ông, Tottenham đã có sự chuyển mình mạnh mẽ, từ một CLB tầm trung trở thành một thành viên cố định của nhóm Big Six. Giai đoạn 2008-2014, dưới thời Harry Redknapp và Andre Villas-Boas, Tottenham đã lọt vào top 4 và trở lại Champions League mùa giải 2010-2011. Thế hệ cầu thủ gồm Gareth Bale và Luka Modric đã đưa tên tuổi Tottenham lên tầm cao mới, mặc dù họ đã rời đi trước khi CLB đạt đến đỉnh cao.

Mauricio Pochettino đã tiếp quản Tottenham từ năm 2014 và để lại dấu ấn sâu đậm với lứa cầu thủ trẻ tài năng gồm Harry Kane, Dele Alli, Christian Eriksen và Son Heung-min. Mùa giải 2018-2019, Spurs đã tạo nên lịch sử khi lọt vào trận chung kết Champions League, tuy nhiên họ đã để thua trước Liverpool. Thời kỳ Pochettino kết thúc với thành tích sa sút. Những năm gần đây, Tottenham liên tục tìm kiếm sự ổn định với sự xuất hiện và ra đi của nhiều huấn luyện viên như Jose Mourinho, Nuno Espirito Santo, Antonio Conte. Cuối cùng, Tottenham đã giành chức vô địch Europa League mùa giải 2025 sau chiến thắng trước Manchester United.

Spurs và danh hiệu Europa League mùa giải vừa qua.

Tuy nhiên, thành tích ở Premier League lại khá bết bát với vị trí thứ 17, dẫn đến việc bổ nhiệm Thomas Frank để tái thiết đội bóng.

Tính đến giữa năm 2025, Tottenham đã có 2 lần vô địch hạng cao nhất nước Anh, 8 lần vô địch FA Cup, 4 lần vô địch League Cup và 7 lần vô địch Community Shield. Trên đấu trường châu Âu, Spurs có 3 danh hiệu UEFA Cup/Europa League và 1 danh hiệu Cup Winners’ Cup. Đặc biệt, Tottenham là đội bóng Anh đầu tiên giành được 2 danh hiệu châu Âu khác nhau, khẳng định tầm ảnh hưởng lịch sử của mình.

Tottenham Marshes, Northumberland Park và White Hart Lane là ba sân vận động gắn liền với lịch sử của Spurs. White Hart Lane, tồn tại từ năm 1899 đến 2017, đã trở thành biểu tượng của bóng đá Bắc London suốt hơn một thế kỷ. Đây là nơi diễn ra những trận derby nảy lửa với Arsenal và Chelsea. Kỷ lục 75.038 khán giả năm 1938 vẫn là một cột mốc lịch sử.

Sân nhà hiện đại của Tottenham.

Năm 2019, Tottenham Hotspur Stadium được khánh thành trên nền cũ của White Hart Lane, trở thành một trong những sân vận động hiện đại nhất châu Âu, với sức chứa gần 63.000 chỗ ngồi. Sân vận động đa năng này còn được sử dụng cho các sự kiện NFL, hòa nhạc và cả F1 Drive, với sân đua karting dưới lòng đất đầu tiên kết hợp với thương hiệu F1.

Cộng đồng cổ động viên nhiệt thành là một phần không thể thiếu trong lịch sử của Tottenham. Những năm 1930, Spurs có một lượng lớn người hâm mộ gốc Do Thái, tạo nên biệt danh “Yid Army”. Mặc dù vẫn còn những tranh cãi về việc sử dụng từ ngữ này, nhưng hầu hết người hâm mộ đều xem đó là một phần niềm tự hào văn hóa. Bài hát “Glory Glory Tottenham Hotspur”, vang lên lần đầu tiên khi Spurs chinh chiến ở châu Âu năm 1961, đã trở thành giai điệu bất hủ của CLB. Trận derby Bắc London với Arsenal luôn là cuộc đối đầu nảy lửa. Chelsea và West Ham cũng là những đối thủ truyền kiếp của Tottenham. Văn hóa Spurs nổi bật với tinh thần dám mơ ước lớn, bất chấp những khó khăn và thách thức.

Tottenham sở hữu một lượng fan cuồng nhiệt.

Harry Kane giữ kỷ lục ghi bàn của Tottenham với 280 bàn thắng, vượt qua huyền thoại Jimmy Greaves. Steve Perryman dẫn đầu về số trận ra sân với 854 trận. Chiến thắng đậm nhất của Spurs là 13-2 trước Crewe Alexandra, trong khi trận thua đậm nhất là 0-8 trước Köln ở Intertoto Cup. Trận đấu Premier League có số lượng khán giả đông nhất của Spurs đạt 83.222 người, khi họ tiếp đón Arsenal tại Wembley.

ENIC International Limited hiện sở hữu 86,58% cổ phần của CLB. Daniel Levy, với hơn hai thập kỷ điều hành, đã biến Tottenham thành một doanh nghiệp thể thao chuyên nghiệp với giá trị thương hiệu hơn 2,6 tỷ bảng (theo Forbes 2024). Doanh thu hàng năm của CLB xấp xỉ 615 triệu bảng, nằm trong top mười CLB có doanh thu cao nhất thế giới.

Học viện Hotspur Way đạt chuẩn Category One với 15 sân cỏ, khu nhà nghỉ hiện đại, bể trị liệu và trung tâm dữ liệu tiên tiến. Harry Kane, Oliver Skipp và Dane Scarlett là những sản phẩm tiêu biểu của học viện này. Tottenham cũng xây dựng mạng lưới liên kết với các CLB trên toàn cầu để mở rộng tầm ảnh hưởng.

Thomas Frank hiện đang dẫn dắt Tottenham với một đội hình trẻ trung. Ngôi sao kỳ cựu Son Heung-min tiếp tục giữ băng đội trưởng, cùng với các trụ cột như James Maddison, Richarlison và Cristian Romero. Các tài năng trẻ như Mikey Moore và Dane Scarlett được kỳ vọng sẽ kế thừa truyền thống sử dụng cầu thủ trẻ của Tottenham.

Thomas Frank có nhiệm vụ giúp Spurs vươn tầm.

Tottenham vẫn là một trong những CLB giàu tiềm lực và có sức hút toàn cầu. Mặc dù chưa thể sánh ngang với Man City, Liverpool hay Real Madrid về số lượng danh hiệu gần đây, Spurs sở hữu nền tảng tài chính vững chắc, sân vận động hiện đại, học viện chất lượng và một cộng đồng người hâm mộ trung thành. Phương châm “Audere est Facere” – “Dám nghĩ là dám làm” vẫn là lời nhắc nhở rằng khát vọng vươn cao chưa bao giờ tắt ở phía Bắc London.