Barcelona đang trải qua giai đoạn đầy khó khăn khi hàng loạt vấn đề nội tại liên tục bộc lộ. Mặc dù đội bóng đã thay đổi nhiều nhân sự và thời thế đã khác, cách vận hành truyền thống vẫn được giữ nguyên, dẫn đến những rạn nứt trong chiến thuật. Lối chơi dâng cao đội hình vốn là bản sắc không thể tách rời nhưng giờ đây lại trở thành điểm yếu khi Barcelona thiếu những cầu thủ có tốc độ và khả năng tổ chức phù hợp để bảo vệ hệ thống này. Sự bất ổn kéo dài đã khiến đội bóng xứ Catalan thường xuyên phải trả giá đắt từ giải quốc nội đến đấu trường châu lục.
Lối chơi pressing cao và xây dựng từ tuyến dưới từng giúp Barcelona duy trì quyền kiểm soát và tạo áp lực liên tục lên đối thủ. Tuy nhiên, trận thua trước Chelsea cho thấy rõ giới hạn của chiến thuật này khi hai hậu vệ biên dâng cao cùng việc nới rộng khoảng cách giữa trung vệ dễ dàng bị khai thác bởi các pha phản công nhanh từ đối phương. Những tình huống mất bóng ở khu vực giữa sân mở ra khoảng trống đáng kể phía sau hàng thủ, khiến các cầu thủ tốc độ bên phía Chelsea như Estevao hay Garnacho có cơ hội tận dụng để phá vỡ thế trận. Những năm trước, Barca từng dựa vào kỹ năng đọc trận đấu của Pique, tốc độ của Mascherano hay khả năng kiểm soát bóng tinh tế của tuyến giữa để giải quyết vấn đề này, nhưng hiện tại, đội hình đã không còn những nhân tố đủ tốt để vận hành mạch lạc theo phong cách đó.
Hàng phòng ngự dâng cao chỉ thực sự phát huy hiệu quả khi tuyến giữa hoạt động ổn định, giữ bóng chắc và pressing đồng bộ. Khi cả hai yếu tố này đều thiếu hụt, chiến thuật ấy không khác gì một cái bẫy tự giăng cho chính mình. Điều này đã được chứng minh qua nhiều thất bại gần đây của Barcelona cả ở La Liga lẫn Champions League, nhưng đội bóng vẫn chưa thể tìm ra phương án khắc phục triệt để.
Vấn đề của Barcelona không chỉ tồn tại riêng ở hàng thủ mà còn lan rộng sang tuyến giữa và hàng công. Khi tuyến giữa yếu kém trong khả năng kiểm soát và gây sức ép, toàn bộ hệ thống phòng ngự bị kéo căng và dễ bị bóc tách. Trận gặp Chelsea là ví dụ điển hình khi những cầu thủ như Enzo Fernandez hay Caicedo gia tăng áp lực khiến Barca mất quyền kiểm soát khu vực trung tâm và rơi vào các tình huống phòng ngự một đối một mà họ thiếu sự chuẩn bị để xử lý hiệu quả.

Barcelona đã thua toàn tập trước Chelsea
Ngoài ra, việc mất đi những trụ cột quan trọng như Busquets cũng khiến khả năng điều tiết nhịp độ trận đấu của Barcelona giảm sút nghiêm trọng. Sự vắng mặt của những nhân tố như Gavi với đặc điểm gây áp lực liên tục hay Pedri với kỹ thuật kiểm soát bóng tinh tế làm mất đi sự cân bằng trong lối chơi. De Jong – người được kỳ vọng sẽ gánh vác vai trò này cũng chưa thể hiện được sự ổn định cần thiết ở những thời điểm then chốt. Hệ quả là hàng thủ đội chủ nhà trở nên dễ bị tổn thương trước những pha phản công với đường chuyền vượt tuyến nguy hiểm.
Tâm lý thi đấu cũng là vấn đề nổi bật ảnh hưởng tới phong độ chung của đội bóng. Sự nóng vội và thiếu bình tĩnh của các cầu thủ trụ cột như Araujo, người nhận thẻ đỏ trong trận gặp Chelsea vì lỗi không chỉ mang tính kỹ thuật mà còn xuất phát từ tâm lý không ổn định, càng làm suy yếu cấu trúc chiến thuật dâng cao vốn dựa rất nhiều vào sự tỉnh táo và phối hợp ăn ý giữa các tuyến.
Trong bối cảnh đầy thách thức này, Barcelona cần phải nhìn nhận lại con đường phát triển thay vì từ bỏ hoàn toàn triết lý bóng đá truyền thống vốn được xem là linh hồn của họ. Thay đổi cần hướng đến việc thích ứng linh hoạt hơn với từng tình huống cụ thể trên sân thay vì duy trì cứng nhắc lối chơi dâng cao mọi lúc mọi nơi. Biết cách điều chỉnh chiến thuật sao cho phù hợp với đối thủ sẽ giúp họ tránh rơi vào các cuộc đua tốc độ bất lợi, nhất là trước những đội bóng mạnh chơi trực diện như Chelsea hay Bayern Munich.
Thành công tương lai của Barca phụ thuộc rất lớn vào việc tái thiết cấu trúc thi đấu tổng thể hơn là can thiệp đơn lẻ vào từng vị trí. Tuyến giữa cần được bổ sung những nhân tố giàu kinh nghiệm có khả năng kiểm soát nhịp độ trận đấu đồng thời che chắn hiệu quả cho hàng phòng ngự phía sau. Hàng công cũng phải tái cơ cấu lại nhằm tăng cường khả năng pressing tập thể để tránh tình trạng khi mất bóng là cả hệ thống lập tức bị phá vỡ.
Cuối cùng, sự ổn định về mặt tâm lý chính là yếu tố quyết định sự bền bỉ và thành công lâu dài của Barcelona mùa giải này. Một trung vệ hoặc trụ cột mất bình tĩnh trong khoảnh khắc quan trọng có thể kéo theo sụp đổ toàn bộ chiến thuật dâng cao mà đội bóng xây dựng suốt bao năm qua. Đây chính là bài học lớn mà Barcelona cần ghi nhớ nếu muốn trở lại vị thế hàng đầu châu Âu.