SEA Games 33
Crystal Palace
Sân vận động Olympic tại Berlin không chỉ là một công trình thể thao mà còn là chứng nhân lịch sử phản chiếu nhiều biến cố quan trọng của thế kỷ XX. Từ nguồn gốc phục vụ cho Thế vận hội dự kiến năm 1916, qua sự kiện chính trị đầy nhạy cảm thời kỳ Đệ Tam Đế chế, đến những cải tạo hiện đại nhằm chuẩn bị cho các giải đấu quốc tế tầm cỡ, nơi đây mang trong mình câu chuyện về sự chuyển mình ngoạn mục của Berlin và nước Đức. Với sức chứa hàng chục nghìn khán giả cùng kiến trúc độc đáo kết hợp giữa cổ điển và hiện đại, sân vận động này vẫn không ngừng thu hút sự chú ý từ cộng đồng thể thao toàn cầu cũng như những người yêu lịch sử.
Sân vận động Olympic Berlin bắt đầu hình thành từ kế hoạch tổ chức Thế vận hội Mùa hè 1916 tại sân Deutsches Stadion, nhưng chiến tranh thế giới thứ nhất đã khiến sự kiện này bị hủy bỏ. Đến năm 1931, khi Berlin được lựa chọn làm chủ nhà cho Thế vận hội Mùa hè 1936, công trình mới thực sự được định hình với vai trò vượt xa mục đích thể thao. Sau khi Đảng Quốc xã lên nắm quyền vào năm 1933, Adolf Hitler đã biến khu liên hợp thể thao Reichssportfeld trở thành biểu tượng tuyên truyền của chế độ. Thiết kế bởi Werner March cùng sự hỗ trợ của Albert Speer, sân vận động được xây dựng theo phong cách tân cổ điển hoành tráng với sức chứa ban đầu lên đến 110.000 khán giả, trong đó phần lớn cấu trúc nằm sâu dưới lòng đất để tạo nên vẻ uy nghiêm bền vững. Các khu vực phụ trợ như Maifeld rộng lớn và Tháp Chuông trang trí bằng biểu tượng đế chế càng tăng thêm sự hùng vĩ cho toàn bộ quần thể.
Sân vận động Olympic 1936
Thế vận hội năm 1936 không những là một cuộc thi đấu thể thao mà còn là cuộc đối đầu ý thức hệ rõ nét nhất. Tại đây, Jesse Owens – vận động viên người Mỹ gốc Phi – đã xuất sắc giành bốn huy chương vàng, làm lung lay luận điệu chủng tộc ưu việt Aryan mà chế độ phát xít đề cao. Chiến tích của Owens vẫn được nhớ mãi và con đường bên ngoài sân vận động ngày nay mang tên ông như lời tri ân bất diệt.
Sau khi chiến tranh kết thúc năm 1945, khu liên hợp thể thao trở thành trụ sở lực lượng quân đội Anh và trung tâm thể thao của Tây Berlin trong thời kỳ thành phố bị chia cắt. Sân gần như nguyên vẹn sau chiến tranh, được “phi Quốc xã hóa” và dần trở thành mái nhà bóng đá cho Hertha BSC từ năm 1963. Năm 1974, sân còn vinh dự đăng cai ba trận đấu thuộc FIFA World Cup tổ chức tại Đức, đánh dấu bước trưởng thành trong vai trò một địa điểm thể thao quốc tế. Từ năm 1985 trở đi, việc tổ chức thường niên trận chung kết Cúp Quốc gia Đức (DFB-Pokal) tại đây đã biến sân thành điểm đến mơ ước dành cho các câu lạc bộ và người hâm mộ bóng đá trên khắp nước Đức.
Sau sự kiện tái thống nhất nước Đức năm 1990, tương lai của sân vận động Olympic từng gây tranh cãi dữ dội do quá khứ phức tạp gắn liền với chế độ phát xít. Một số ý kiến đề xuất phá bỏ hoàn toàn hoặc để sân tự nhiên mục nát như di tích La Mã cổ đại. Tuy nhiên, quyết định cuối cùng là giữ lại và tiến hành cải tạo nâng cấp toàn diện để phục vụ cho FIFA World Cup 2006 mà Đức đăng cai tổ chức. Giai đoạn đại tu kéo dài từ năm 2000 đến năm 2004 với kinh phí gần 300 triệu euro đã thổi vào công trình hơi thở hiện đại mà vẫn bảo tồn những yếu tố lịch sử quý giá. Khu vực sân được hạ thấp nhằm mang lại góc nhìn gần hơn cho khán giả; mái che bằng vật liệu trong suốt bao phủ toàn bộ khán đài nhưng vẫn giữ khoảng mở hướng về phía Tháp Chuông đặc trưng; đường chạy điền kinh được thay đổi màu sắc từ đỏ truyền thống sang xanh lam đặc trưng của CLB Hertha BSC.
Sân vận động Olympic sau cải tạo
Sau đại tu, sân vận động Olympic tiếp tục ghi dấu những khoảnh khắc lịch sử đáng nhớ trên bản đồ bóng đá và thể thao thế giới. Nổi bật nhất là trận chung kết FIFA World Cup 2006 giữa Italy và Pháp – trận cầu kịch tính có pha tai tiếng khi Zinedine Zidane dùng đầu húc vào Marco Materazzi gây chấn động dư luận và trở thành biểu tượng khó quên của giải đấu này.
Khoảnh khắc Zidane bị đuổi khỏi sân
Ngoài ra, sân cũng là nơi diễn ra chung kết UEFA Champions League năm 2015 khi Barcelona hạ Juventus để hoàn tất cú ăn ba lịch sử với bộ ba Messi – Suarez – Neymar thi đấu thăng hoa. Mới đây nhất, Euro 2024 cũng chọn đây làm địa điểm tổ chức trận chung kết căng thẳng giữa đội tuyển Anh và Tây Ban Nha – những cầu thủ trẻ tài năng như Lamine Yamal, Nico Williams hay Rodri đã giúp “La Roja” lên ngôi vô địch lần đầu tiên sau hơn một thập kỷ.
Không chỉ nổi bật về bóng đá, sân vận động còn chứng kiến màn trình diễn thiên tài của Usain Bolt tại Giải vô địch điền kinh thế giới năm 2009 khi anh lập hai kỷ lục thế giới ở cự ly 100m và 200m ngay trên mặt cỏ này, điều góp phần nâng tầm danh tiếng quốc tế cho địa điểm mang tính biểu tượng này.
Ngày nay, Sân vận động Olympic Berlin được xem là di sản kép đầy ý nghĩa: vừa là minh chứng lịch sử phức tạp nhưng không thể bỏ qua của nước Đức hiện đại vừa là đấu trường thể thao hàng đầu mang tính biểu tượng của châu Âu. Với khả năng duy trì hệ thống đường chạy điền kinh bên cạnh sức chứa lớn dành cho các sự kiện bóng đá đỉnh cao, nơi đây vẫn giữ nguyên giá trị văn hóa lẫn phong cách độc đáo hiếm thấy ở các sân vận động khác trên thế giới. Qua đó, nó trở thành một “thánh đường” thực sự cho bóng đá lẫn thể thao đa năng ở khu vực và biểu tượng xuyên suốt của nền thể thao Đức thế kỷ XXI.
Toàn cảnh Sân vận động Olympic Berlin
