Crystal Palace
Trong bối cảnh vòng play-off World Cup khu vực châu Phi đang bước vào giai đoạn quyết định, đội tuyển CHDC Congo nổi lên như một hiện tượng đáng chú ý. Từng là thế lực hàng đầu của bóng đá châu Phi, Congo giờ đây cho thấy dấu hiệu hồi sinh đầy mạnh mẽ. Đội bóng này không chỉ khôi phục phong độ mà còn mang đến một bộ mặt mới với sự tổ chức bài bản, kỷ luật chiến thuật và sự góp mặt của nhiều cầu thủ chất lượng đang thi đấu tại châu Âu. Đặc biệt, các ngôi sao như Wan-Bissaka và Tuanzebe đang góp phần tạo nên sức bật lớn, khiến cho đối thủ nặng ký Nigeria phải dè chừng trong cuộc đối đầu sắp tới.
Bóng đá Congo từng trải qua thời kỳ hoàng kim rực rỡ khi còn mang tên Zaire, với hai lần vô địch châu Phi và là đại diện tiên phong của khu vực hạ Sahara tham dự World Cup 1974. Dù chuyến đi tại Đức năm ấy để lại nhiều tranh cãi, nhưng không thể phủ nhận sức mạnh và tầm ảnh hưởng của thế hệ cầu thủ từ cuối thập niên 60 đến giữa thập niên 70. Nền bóng đá nước này cũng phát triển vững chắc nhờ các CLB như TP Mazembe và AS Vita Club, những cái tên ghi dấu ấn sâu đậm ở đấu trường châu lục.
Tuy nhiên, kể từ giữa thập niên 70, bóng đá Congo bắt đầu sa sút do những khó khăn về chính trị và kinh tế đi kèm với sự thiếu ổn định trong công tác đào tạo cầu thủ trẻ. Mặc dù TP Mazembe đôi lúc vẫn tạo ra những bước đột phá trên bình diện châu lục, đội tuyển quốc gia lại dần mất vị thế và gần như không còn cơ hội cạnh tranh trong các vòng loại World Cup suốt nửa thế kỷ qua. Những lần tiến sâu vào bán kết Cúp bóng đá châu Phi chỉ là điểm sáng hiếm hoi giữa chuỗi ngày trầm lắng.
Congo đang trỗi dậy sau quãng thời gian dài 'ngủ quên'.
Mọi thứ bắt đầu thay đổi tích cực khi HLV Sebastien Desabre tiếp quản chiếc ghế dẫn dắt đội tuyển Congo. Dù không phải huấn luyện viên quá danh tiếng trên thế giới, nhưng kinh nghiệm phong phú tại nhiều môi trường bóng đá châu Phi đã giúp ông hiểu rõ điểm yếu cũng như tiềm năng của tập thể Congo hiện tại. Desabre kiên trì xây dựng nền tảng từ gốc rễ bằng việc nâng cao tính kỷ luật chiến thuật, khích lệ tinh thần thi đấu và kết nối hiệu quả thế hệ cầu thủ gốc Congo phát triển ở các giải đấu hàng đầu châu Âu.
Sự hồi sinh của đội bóng trở nên rõ nét hơn sau chiến thắng then chốt trước Cameroon – một trận đấu mà Congo thể hiện lối chơi chắc chắn, khoa học và biết cách tận dụng khoảnh khắc quan trọng. Khi chân sút Yoane Wissa vắng mặt gây khó khăn cho hàng công, kinh nghiệm quý báu của trung vệ Chancel Mbemba đã trở thành điểm tựa vững chắc. Pha đánh đầu quyết định ở phút bù giờ giúp đánh bại thủ môn Andre Onana đã khép lại cơn hạn hán chiến thắng trước Cameroon kéo dài gần ba thập kỷ, đồng thời gửi đi thông điệp rõ ràng rằng Congo đã khác xưa rất nhiều.
Một tương lai hứa hẹn đang chờ đợi Congo.
Không chỉ nhờ những màn trình diễn bùng nổ mà sự tiến bộ của Congo có được là kết quả từ một kế hoạch tái thiết toàn diện. Điểm nhấn đặc biệt là Desabre tận dụng tối đa nguồn cầu thủ gốc Congo trưởng thành hoặc thi đấu tại các giải vô địch hàng đầu châu Âu. Ví dụ điển hình là khi ra sân đối đầu Cameroon, ngoài Mbemba – người duy nhất sinh ra tại quê nhà – phần lớn đội hình chính đều là những tài năng phát triển tại Thụy Sĩ, Bỉ, Pháp hay Anh Quốc. Hai cái tên nổi bật nhất phải kể đến Aaron Wan-Bissaka và Axel Tuanzebe, những hậu vệ được đào tạo bài bản tại môi trường bóng đá Anh vốn đề cao tốc độ và cường độ thi đấu.
Wan-Bissaka từng hy vọng khoác áo tuyển Anh nhưng đã chọn đầu quân cho Congo.
Wan-Bissaka cung cấp nguồn năng lượng dồi dào cho hành lang cánh phải – nơi mà đội tuyển Congo từng gặp nhiều bất ổn trong nhiều năm qua. Phong cách thi đấu kín kẽ cùng khả năng tranh chấp quyết liệt giúp anh nhanh chóng hòa nhập với chiến thuật vận hành của HLV Desabre. Trong khi đó, Tuanzebe được xem như niềm hy vọng còn sót lại từ lò đào tạo Man Utd; anh mang đến sự ổn định ở trung tâm hàng phòng ngự cùng sức mạnh và khả năng đọc tình huống sắc bén. Bộ ba phòng ngự gồm Mbemba – Tuanzebe – Wan-Bissaka đủ sức chống đỡ áp lực từ các đối thủ mạnh như Senegal hay Nigeria.
Điểm khác biệt rõ nét trong cách chơi của Congo hiện nay là sự thay đổi về mặt ý thức chiến thuật. Họ không còn thi đấu bộc phát hay thiếu kiểm soát như trước mà tập trung giữ cự ly đội hình hợp lý, kiểm soát không gian và thực hiện các pha phản công sắc bén. Có những lúc đội chủ nhà làm nghẹt thở Senegal bằng lối chơi áp đảo hoàn toàn, thậm chí từng dẫn trước 2-0 trước khi để thua ngược vì thiếu kinh nghiệm xử lý tình huống cuối trận. Dù thất bại khiến họ phải chuyển sang thi đấu vòng play-off, nhưng màn trình diễn ấy vẫn cho thấy nền tảng tích cực mà chiến lược gia Desabre đang xây dựng.
Giờ đây Nigeria phải chuẩn bị tinh thần đối mặt với thử thách mới mang tên CHDC Congo – một tập thể trẻ trung hơn nhưng giàu động lực và chuyên nghiệp hơn phiên bản huy hoàng trước đây rất nhiều. Đội bóng sở hữu sự hòa quyện giữa kinh nghiệm dày dặn của Mbemba, sức mạnh thép từ Pickel cùng sự linh hoạt và tốc độ của Wan-Bissaka cùng Tuanzebe. Tinh thần chiến đấu không ngừng nghỉ mà Desabre truyền đạt giúp họ xây dựng bộ khung đủ sức cạnh tranh ngang ngửa với Super Eagles – đội tuyển giàu truyền thống và sở hữu nhiều ngôi sao lớn ở châu Phi.
Nếu vượt qua Nigeria thành công, Congo sẽ có vé vào vòng liên lục địa để tiếp tục viết nên câu chuyện kỳ diệu sau hơn nửa thế kỷ vắng bóng ở sân chơi lớn nhất hành tinh. Dù kết quả có ra sao thì quá trình phục hưng dưới bàn tay Desabre đã mở ra trang sử mới cho bóng đá đất nước này. Một thế hệ tài năng trẻ đầy triển vọng đang trưởng thành từng ngày; một đội tuyển tự tin trở lại với mục tiêu cạnh tranh sòng phẳng; và quan trọng nhất là hình ảnh một “gã khổng lồ” châu Phi thức giấc mạnh mẽ sau giấc ngủ dài.
