Một nghịch lý đáng báo động đang diễn ra trong cộng đồng lập trình viên toàn cầu. Mặc dù sự phổ biến của các công cụ AI hỗ trợ lập trình tăng chóng mặt, niềm tin vào độ chính xác của chúng lại giảm mạnh.
Khảo sát cho thấy một con số đáng kinh ngạc: 80% lập trình viên đã và đang tích hợp công cụ AI vào quy trình làm việc. Con số này tăng trưởng vượt bậc trong những năm gần đây. Tuy nhiên, điều đáng lo ngại là niềm tin vào độ chính xác của AI lại giảm mạnh, từ 40% xuống còn 29%. Sự chênh lệch này cho thấy tác động hai mặt của AI, đặc biệt là các công cụ như GitHub Copilot hay các công cụ hỗ trợ mã nguồn tương tự, đến nghề lập trình.
Khoảng 80% người tham gia khảo sát cho biết đang dùng AI cho lập trình
Vậy tại sao, bất chấp sự thiếu tin tưởng, lập trình viên vẫn tiếp tục sử dụng AI? Câu trả lời nằm ở tính hữu dụng của các công cụ này và cách chúng được áp dụng. Ít có tranh luận về sự hữu ích của AI trong lập trình, nhưng thách thức nằm ở việc tìm ra cách sử dụng hiệu quả nhất và nhận diện giới hạn của chúng. Sự thiếu chính xác tuyệt đối là một vấn đề thường gặp, và điều này dẫn đến sự mất niềm tin.
Kết quả khảo sát cho thấy 45% lập trình viên gặp khó khăn với “các giải pháp AI gần đúng nhưng không hoàn toàn chính xác”. Đây là vấn đề lớn nhất được phản ánh. Những kết quả “gần đúng” này tiềm ẩn nguy cơ gây ra lỗi khó phát hiện, tốn nhiều thời gian khắc phục, đặc biệt là đối với lập trình viên trẻ thiếu kinh nghiệm. Sự phụ thuộc vào AI khiến họ đánh giá thấp khả năng tự mình giải quyết vấn đề, dẫn đến những sai lầm khó lường.
Tuy nhiên, việc chỉ đưa ra các kết quả gần đúng làm các nhà phát triển ngày càng mất niềm tin vào AI
Hơn một phần ba lập trình viên tham gia khảo sát cho biết họ đã phải tìm đến các diễn đàn hỗ trợ lập trình như Stack Overflow để giải quyết các vấn đề phát sinh từ việc sử dụng AI. Điều này chứng tỏ những đề xuất mã nguồn từ AI, dù có vẻ hợp lý, vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro và gây ra những khó khăn không nhỏ cho lập trình viên.
Mặc dù những cải tiến gần đây đã giúp nâng cao độ chính xác của mô hình AI, nhưng tính không đáng tin cậy của kết quả “gần đúng” vẫn là một thách thức nan giải. Đây là đặc điểm cố hữu của công nghệ dự đoán. Do đó, nhiều lập trình viên không tin tưởng vào “vibe coding” – một phương pháp lập trình dựa nhiều vào cảm hứng và gợi ý của AI, vì nó có thể dẫn đến các lỗi khó phát hiện và gây ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm.
Vậy tại sao, với nhiều hoài nghi, lập trình viên vẫn sử dụng AI? Một số lý do bao gồm áp lực từ quản lý. Tuy nhiên, lý do phổ biến hơn là AI vẫn mang lại hiệu quả nhất định, miễn là được sử dụng đúng cách. Vấn đề không phải ở chỗ AI không hữu ích, mà là ở cách chúng ta sử dụng chúng.
Mặc dù vậy, các công cụ AI vẫn được lập trình viên sử dụng với nhiều mục đích khác nhau
Để tận dụng tối đa AI mà không gặp phải những vấn đề nêu trên, cần có sự hướng dẫn và đào tạo bài bản về cách sử dụng hiệu quả. Quản lý cần đảm bảo lập trình viên hiểu rõ các nguyên tắc và thực hành tốt nhất để tránh sử dụng AI sai cách, dẫn đến nhiều vấn đề hơn là giải pháp. Lập trình viên cần xem AI như một công cụ hỗ trợ, chứ không phải là giải pháp vạn năng.
Lập trình viên nên giảm bớt sự phụ thuộc vào các gợi ý tự động của AI. Thay vì chỉ chấp nhận và sử dụng mà không kiểm tra lại, họ nên xem những gợi ý này như điểm khởi đầu để tự mình hoàn thiện mã nguồn. AI phù hợp hơn với vai trò hỗ trợ trong quá trình lập trình, giúp tìm ra các giải pháp tối ưu hơn thay vì tự động tạo ra mã nguồn hoàn chỉnh.