Thời gian qua, việc chủ công Đặng Thị Hồng bị cấm thi đấu tại mọi giải bóng chuyền chuyên nghiệp đã thu hút sự quan tâm lớn từ dư luận. Án phạt này được đưa ra sau khi Liên đoàn bóng chuyền thế giới (FIVB) áp dụng quy định mới liên quan đến kiểm tra giới tính vận động viên. Theo đó, Đặng Thị Hồng không còn đủ điều kiện tham gia các giải đấu chính thức trong hệ thống của Liên đoàn bóng chuyền Việt Nam.
Ông Nguyễn Việt Hòa, Ủy viên Ban chấp hành của Liên đoàn Bóng chuyền Việt Nam (VFV), đã chia sẻ quan điểm của mình qua bài viết trên một trang báo điện tử về sự việc này. Ông mô tả quyết định cấm thi đấu là một bước đi nặng nề và gây đau xót đối với cả ban lãnh đạo Liên đoàn cũng như cộng đồng bóng chuyền trong nước.
Đặng Thị Hồng bị cấm thi đấu ở tất cả các giải bóng chuyền chuyên nghiệp
Theo ông Hòa, Đặng Thị Hồng hoàn toàn không vi phạm quy tắc nào như sử dụng chất cấm hay gian lận, cũng không vi phạm điều lệ thi đấu. Nguyên nhân dẫn đến án phạt xuất phát từ một thay đổi bất ngờ trong quy định quốc tế về giới tính vận động viên. Trước khi giải khởi tranh, mọi giấy tờ của cô đều được chấp thuận hợp lệ, nhưng khi FIVB cập nhật yêu cầu kiểm tra giới tính mới thì tình hình thay đổi và dẫn tới việc cô bị loại khỏi cuộc chơi.
Vị quan chức VFV đã giải thích rằng vấn đề nằm ở sự phức tạp của khái niệm giới tính, bao gồm ba lớp: giới tính sinh học được xác định bởi nhiễm sắc thể, hormone và cơ quan sinh dục; bản dạng giới (gender identity); cùng với giới tính pháp lý. Quy định kiểm tra giới tính liên tục biến động theo thời gian với nhiều phương pháp khác nhau như xét nghiệm nhiễm sắc thể hay hormone, thậm chí từng có thời điểm tạm ngưng áp dụng kiểm tra này. Hiện vẫn chưa có tiêu chuẩn chung nào được quốc tế đồng thuận khiến những vận động viên như Đặng Thị Hồng gặp rủi ro lớn.
Tại giải U21 thế giới vừa qua, kết quả kiểm tra khiến cô bị đánh giá là không đủ điều kiện về yếu tố sinh học để tiếp tục tranh tài. Mặc dù vậy, FIVB chưa thông báo cụ thể về vi phạm của phía Việt Nam. Về mặt thủ tục, Liên đoàn có hai hướng để khiếu nại quyết định này: một là gửi phản hồi trực tiếp lên FIVB; hai là đưa vụ việc ra Tòa án Trọng tài Thể thao (CAS) tại Thụy Sĩ.
Dù vậy, vì nhiều lý do khách quan, Liên đoàn Bóng chuyền Việt Nam gần như không còn lựa chọn nào ngoài việc tuân thủ và điều chỉnh các quy định nội bộ sao cho phù hợp với yêu cầu mới từ FIVB. Ông Hòa bày tỏ: “Liên đoàn đứng trước lựa chọn khó khăn: nếu giữ cho Đặng Thị Hồng tiếp tục thi đấu ở trong nước thì sẽ tự cô lập mình so với thế giới. Hoặc chấp nhận thực tế rằng dưới các quy định mới, em ấy không còn đủ điều kiện tham dự các giải chuyên nghiệp nữa.” Do đó, VFV đã quyết định thay đổi quy chế nhằm đồng bộ với chuẩn quốc tế.
“Quyết định này chắc chắn gây tổn thương cho Đặng Thị Hồng và gia đình em cũng như khiến Liên đoàn cảm thấy rất đau lòng,” ông nói thêm. “Tuy nhiên, một đội tuyển quốc gia cần nền tảng ổn định để xây dựng kế hoạch phát triển dài hạn và bộ môn bóng chuyền cũng cần sự nhất quán dù đôi khi phải đối mặt với những thử thách khắc nghiệt.”
Đặng Thị Hồng và Bích Tuyền là hai cái tên gây chú ý thời gian qua
Ông Nguyễn Việt Hòa cũng nhấn mạnh rằng trong tình huống hiện nay, đôi khi phải chấp nhận vị thế yếu hơn để thỏa hiệp và thích nghi nhằm bảo vệ lợi ích lâu dài. Ông bày tỏ hy vọng công bằng và sự minh bạch sẽ sớm được thiết lập trong tương lai đối với các trường hợp liên quan đến kiểm tra giới tính và quyền lợi của vận động viên.