Crystal Palace
Ruben Amorim nổi bật với sự kiên định trong việc áp dụng sơ đồ chiến thuật 3-4-3, bất chấp những thất bại gần đây tại Manchester United. HLV người Bồ Đào Nha khẳng định chưa có ý định từ bỏ triết lý bóng đá của mình, dù vẫn mở cửa cho khả năng thay đổi nếu nhận thấy cần thiết để hướng đến thành công. Sự trung thành với hệ thống chiến thuật này đã trở thành dấu ấn đặc trưng trong sự nghiệp cầm quân của ông, từ những ngày đầu dẫn dắt Casa Pia cho đến khi đảm nhận vai trò dẫn dắt một đội bóng lớn như MU.
Amorim giữ vững triết lý 3-4-3 dù thất bại
Sau thất bại trong trận derby Manchester, Amorim tuyên bố rằng ông sẽ không thay đổi sơ đồ chiến thuật hiện tại. Ông nhấn mạnh nếu muốn thay đổi triết lý bóng đá thì đó là quyết định của ông, còn ngược lại, các cầu thủ phải thích nghi với hệ thống mà ông xây dựng. Trước đó không lâu, ông cũng bảo vệ lựa chọn chiến thuật sau trận thua tại Cúp Liên đoàn và bày tỏ thái độ sẵn sàng điều chỉnh nếu phát hiện ra phương án phù hợp hơn cho đội bóng của mình. Trong một cuộc phỏng vấn gần đây trên TNT Sports cùng Owen Hargreaves, Amorim khẳng định hệ thống 3-4-3 sẽ tiếp tục được phát triển và có thể tiến hóa theo thời gian nhưng không phải là mô hình cố định mãi mãi.
Sự kiên trì với sơ đồ 3-4-3 có thể gây hiểu nhầm rằng ông là người bảo thủ, tuy nhiên thực tế Amorim luôn để ngỏ khả năng thay đổi nếu cần thiết. Điều này từng được minh chứng ngay từ khi làm việc ở Casa Pia – đội bóng hạng ba Bồ Đào Nha – nơi ông bắt đầu sự nghiệp huấn luyện chuyên nghiệp. Tại đây, Ruben đã từng thử nghiệm và chuyển đổi giữa các hệ thống chiến thuật nhằm tìm ra cách vận hành tối ưu nhất cho đội bóng.
Sơ đồ 3-4-3 được Amorim áp dụng ngay từ buổi tập đầu cùng MU
Mùa hè năm 2018, Amorim bắt đầu dẫn dắt Casa Pia khi giải Campeonato de Portugal đang diễn ra. Ban đầu ông sử dụng sơ đồ 4-4-2 vốn quen thuộc từ thời còn thi đấu. Tuy nhiên sau hai trận thua liên tiếp, tinh thần đội bóng xuống thấp và ông thậm chí có ý định từ chức nếu thất bại tiếp tục xảy ra. May mắn thay, chiến thắng đậm đà 4-0 trước Pinhalnovense mở màn cho chuỗi sáu trận thắng liên tiếp cũng chính là giai đoạn Amorim quyết định chuyển sang sử dụng chiến thuật 3-4-3. Nhiều người chứng kiến đều đồng thuận rằng sự thay đổi này mang lại bước ngoặt tích cực cho toàn đội.
Mateus Fonseca – tiền vệ công của Casa Pia khi đó – chia sẻ rằng đội bắt đầu mùa giải với sơ đồ 4-4-2 nhưng đã áp dụng nhiều nguyên tắc tương tự như mô hình 3-4-3. Sau những biến động về nhân sự, câu lạc bộ đã chuẩn bị kỹ càng để chuyển sang hệ thống mới. Sự linh hoạt này giúp các cầu thủ nhanh chóng làm quen và vận hành nhuần nhuyễn chiến thuật dưới sự chỉ đạo của Amorim.
Bruno Simao, người bạn thân đồng thời là đồng đội cũ của Amorim, từng chơi hậu vệ trái khi Casa Pia áp dụng sơ đồ mới, nhớ lại rằng HLV rất chú trọng vào nguyên tắc phòng ngự: ba trung vệ giữ khoảng cách chặt chẽ và tất cả phải lùi về nhanh chóng khi mất bóng. Ông ít tập trung vào khía cạnh tấn công do phần đó dễ kiểm soát hơn so với phòng ngự. Fonseca cũng xác nhận điểm khác biệt lớn nhất giữa hai sơ đồ nằm ở tính kỷ luật phòng ngự mà Amorim yêu cầu nghiêm ngặt.
Sự tin tưởng tuyệt đối của các cầu thủ dành cho Amorim góp phần quan trọng giúp quá trình chuyển đổi diễn ra suôn sẻ. Họ cảm nhận được sức thuyết phục trong triết lý và cách vận hành của ông. Đây cũng là nền tảng để nhà cầm quân này giữ vững niềm tin vào chiến thuật dù phải đối mặt với những khó khăn tại các cấp độ cao hơn.
Liệu MU có thành công cùng sơ đồ 3-4-3 của Ruben Amorim?
Amorim từng phát biểu về hệ thống phòng ngự rằng ông không xem đó đơn thuần là ba hay năm hậu vệ mà là tập hợp các nguyên tắc có thể biến hóa linh hoạt trong nhiều mô hình khác nhau. Ông quan sát thấy các đối thủ thường dâng cao hậu vệ biên và triển khai xây dựng bóng bằng ba cầu thủ phía sau khiến hàng thủ bốn người bị áp đảo bởi năm cầu thủ đối phương ở phía trên. Chính vì thế ông chọn bổ sung thêm một trung vệ nhằm tạo thành lớp phòng ngự dày đặc hơn và giữ cự ly chặt chẽ hơn khi cần thiết.
Kết quả rõ ràng khi Casa Pia chơi ổn định hơn trong suốt mùa giải đó: thắng tới 13 trong số 20 trận đấu giữa mùa mà không hòa lần nào và cuối cùng giành quyền lên hạng dù chịu trừ điểm do vi phạm quy định. Một tân binh như Kikas từng nói rằng Ruben đã tạo dựng được tinh thần đoàn kết và khát vọng chiến thắng giữa toàn đội, khiến họ cảm thấy như một gia đình thực thụ.
Dù bị cấm dẫn dắt trực tiếp do chưa đủ điều kiện chuyên môn nên Amorim phải rời Casa Pia giữa mùa giải, di sản chiến thuật ông để lại vẫn duy trì đến cuối mùa giải. Các trợ lý và cầu thủ đều giữ nguyên lối chơi vì nó mang lại hiệu quả vượt trội. Fonseca nhấn mạnh bản chất không nằm ở con số sơ đồ mà chính là tinh thần thi đấu cùng những nguyên tắc vận hành được duy trì xuyên suốt trong mọi cách tiếp cận.
Từ hành trình đầy thử thách ở một câu lạc bộ nhỏ bé tại Bồ Đào Nha đến sân Old Trafford danh tiếng, Ruben Amorim vẫn giữ vững niềm tin vào triết lý bóng đá của mình cùng chiến thuật 3-4-3 đặc trưng. Dù Manchester United từng trải qua những kết quả khó khăn và vị trí thấp trên bảng xếp hạng Ngoại hạng Anh vừa qua, những người từng làm việc bên cạnh ông vẫn đánh giá cao hướng đi chiến thuật của HLV này.
“Vấn đề không nằm ở hệ thống mà chủ yếu là sai sót cá nhân,” Kikas chia sẻ về ảnh hưởng từ triết lý của Ruben tại MU. “Khi thời điểm tốt đến, công sức ấy chắc chắn sẽ được đền đáp.” Fonseca cũng đồng tình về niềm tin vững chắc của HLV người Bồ Đào Nha: “Ông ấy hoàn toàn đặt niềm tin vào lối chơi mình xây dựng dù kết quả lúc này chưa hoàn hảo.”
Cho đến nay đã bảy năm kể từ ngày Amorim thử nghiệm sơ đồ 3-4-3 lần đầu tiên tại Casa Pia, dù từng nói một ngày nào đó sẽ thay đổi để phát triển bản thân nhưng lần dịch chuyển đó vẫn chưa xảy ra. Sự kiên định pha lẫn khả năng thích nghi linh hoạt chính là yếu tố cốt lõi giúp Ruben Amorim xây dựng nền tảng vững chắc cho con đường cầm quân đầy hứa hẹn phía trước.
