Trận chung kết World Cup 2022, Argentina và Pháp, hàng triệu con tim thổn thức khi trọng tài chỉ tay vào chấm phạt đền. Đó không chỉ là một quả đá phạt đơn thuần, mà là khoảnh khắc lịch sử, nơi số phận của cả một dân tộc được định đoạt.
Penalty, theo Luật Bóng Đá của FIFA, là hình phạt dành cho đội tấn công khi cầu thủ phòng ngự phạm lỗi với đối phương trong vòng cấm địa của đội mình. Nói đơn giản hơn, nếu một cầu thủ phòng ngự phạm lỗi trực tiếp (kéo áo, xoạc bóng trái phép, để bóng chạm tay…) trong vòng cấm, trọng tài sẽ cho đội tấn công hưởng một quả đá phạt đặc biệt từ chấm tròn cách khung thành 11 mét. Chỉ thủ môn đội phòng ngự được phép cản phá.
Luật 14 của FIFA chi tiết quy định quy trình thực hiện penalty để đảm bảo tính công bằng. Điều kiện tiên quyết là lỗi phải xảy ra trong vòng cấm địa (bao gồm cả đường biên). Loại lỗi phải là lỗi đáng bị phạt trực tiếp, như đá hoặc ngáng chân đối phương, nhảy vào, đẩy, tấn công, xoạc bóng trúng người trước bóng, cố tình dùng tay chơi bóng (trừ thủ môn trong vòng cấm), giữ hoặc kéo đối phương.
Quy trình penalty bao gồm: bóng đặt cố định trên chấm 11m; cầu thủ sút phạt được xác định rõ; thủ môn đứng trên vạch vôi, giữa hai cọc dọc, một phần chân phải chạm vạch hoặc phía sau vạch (theo luật FIFA mới nhất); các cầu thủ khác đứng ngoài vòng cấm, phía sau chấm phạt đền và cách ít nhất 9.15m; trọng tài thổi còi; người sút phải đá bóng về phía trước và không được chạm bóng lần hai trước khi bóng chạm cầu thủ khác.
Cú Panenka của Zidane trong trận chung kết World Cup 2006 là một trong những quả penalty kinh điển. Dưới áp lực khủng khiếp, Zidane đã nhẹ nhàng bấm bóng vào giữa khung thành, đánh lừa Buffon và ghi bàn. Dù Pháp sau đó thua trong loạt luân lưu, khoảnh khắc thiên tài ấy vẫn được ghi nhớ mãi.
Nhiều người hiểu sai luật penalty. Không phải tất cả lỗi trong vòng cấm đều là penalty. Chỉ lỗi đáng bị phạt trực tiếp mới dẫn đến phạt đền. Cú sút bị cản phá vẫn cho phép đá bồi nếu bóng chưa chạm ai khác. Thủ môn được phép di chuyển trên vạch vôi nhưng không được vượt quá vạch trước khi bóng được đá.
Penalty khác luân lưu: Penalty xảy ra trong trận đấu, luân lưu là loạt sút để phân định thắng thua sau khi hòa. Nếu cầu thủ khác chạy vào vòng cấm trước khi sút penalty, quả sút sẽ được thực hiện lại, bất kể đội nào phạm lỗi. Cầu thủ có thể chuyền bóng trên chấm penalty, nhưng rủi ro rất cao.