Crystal Palace
Max Dowman, thần đồng tuổi teen của Arsenal, vừa xác lập kỷ lục khi trở thành cầu thủ trẻ thứ hai ra sân ở Ngoại hạng Anh với chỉ 15 tuổi và 235 ngày trong chiến thắng trước Leeds United. Màn trình diễn của Dowman cũng như sự góp mặt ngày càng nhiều của Rio Ngumoha là minh chứng rõ nét cho xu hướng mới của các câu lạc bộ hàng đầu Anh khi bắt đầu mạnh dạn trao cơ hội cho những cầu thủ trẻ.
Những năm gần đây, lực lượng tài năng trẻ tại các học viện bóng đá ở Anh có sự tăng trưởng vượt bậc so với thập kỷ trước. Các gia đình cầu thủ ngày càng chủ động thúc đẩy con em mình tìm kiếm môi trường thuận lợi để phát triển nghề nghiệp thay vì gắn bó trọn đời với một câu lạc bộ duy nhất. Sự thay đổi này đi cùng với việc các quy định tài chính nghiêm ngặt của Ngoại hạng Anh như các tiêu chuẩn về khả năng sinh lời và bền vững đã mở cửa rộng hơn cho những cầu thủ trẻ trong thị trường chuyển nhượng. Điều đó khiến cuộc chiến giành giật những ngôi sao tuổi teen trở nên khốc liệt hơn bao giờ hết, nâng cao tiêu chuẩn cạnh tranh và đặt áp lực lớn lên cả các nhà đào tạo lẫn quản lý đội bóng.
Jamie Gittens từng rời Manchester City sang Borussia Dortmund để phát triển và sau đó trở lại Ngoại hạng Anh với mức giá lên tới 51 triệu bảng cho Chelsea. Tương tự, Noni Madueke chuyển từ Tottenham Hotspur đến PSV Eindhoven rồi quay lại giải đấu hàng đầu nước Anh, lần lượt khoác áo Chelsea và Arsenal. Carney Chukwuemeka cũng di chuyển giữa Chelsea và Dortmund trong hành trình sự nghiệp của mình. Những ví dụ này cho thấy xu hướng chuyển nhượng liên tục giữa Anh và châu Âu đang ngày càng phổ biến trong giới cầu thủ trẻ nhằm tìm kiếm con đường phát triển tối ưu nhất.
Max Dowman là thần đồng của Arsenal.
Mùa hè năm ngoái, Rio Ngumoha đã rời Chelsea – nơi anh gắn bó từ 8 tuổi – để gia nhập Liverpool dưới dạng học viên với lời cam kết ký hợp đồng chuyên nghiệp. Cùng thời điểm đó, Chelsea và Manchester City thực hiện trao đổi cầu thủ trẻ khi Ryan Macedo di chuyển từ Cobham lên phía Bắc còn Isaac McGillvary chuyển theo chiều ngược lại. Đó là những ví dụ tiêu biểu về cách thức các câu lạc bộ lớn tận dụng chương trình Phát triển Cầu thủ Elit (EPPP) nhằm củng cố năng lực đào tạo trẻ nhưng đồng thời cũng tạo ra thị trường sôi động dành cho tài năng tuổi teen ở độ tuổi còn đang theo học GCSE.
Chương trình EPPP được Ngoại hạng Anh khởi xướng từ năm 2012 với mục đích thúc đẩy đầu tư vào đào tạo trẻ, cả về huấn luyện viên lẫn cơ sở vật chất, nhằm nâng cao chất lượng tuyển chọn và phát triển tài năng bóng đá nước nhà. Kết quả đạt được rất đáng kể khi hiện nay có rất nhiều cầu thủ trẻ người Anh chơi tại các giải đấu hàng đầu châu Âu – điều hiếm thấy trước đây. Tuy nhiên, điều này cũng đặt ra thách thức không nhỏ khiến các câu lạc bộ Ngoại hạng Anh khó giữ chân hoàn toàn tài năng sáng giá của chính họ do nhu cầu tìm kiếm môi trường phù hợp hơn của những cầu thủ trẻ.
Ngumoha vừa ghi dấu ấn ở Liverpool.
Với sự xuất hiện của màn ra mắt chiến thuật – tức là cho các cầu thủ trẻ vào sân ở những thời điểm thuận lợi như khi đội bóng đang dẫn bàn cách biệt – các huấn luyện viên đã tạo cơ hội quý giá để phát triển tiềm năng đồng thời xây dựng mối quan hệ bền chặt giữa người hâm mộ và thế hệ kế tiếp. Ví dụ điển hình là Dowman ở Arsenal được tung vào sân khi đội dẫn Leeds United bốn bàn ngay trên sân nhà. Trong khi đó, Chido Obi dù có tài năng nhưng không gặp may mắn khi phải chuyển sang Manchester United ở mùa hè năm ngoái do thiếu cơ hội ra sân chính thức.
Myles Lewis-Skelly đã là trụ cột của Pháo thủ.
Enzo Maresca là một trong những nhà cầm quân tiên phong trao cơ hội cho tài năng trẻ bằng cách sử dụng Reggie Walsh – học viện Chelsea chỉ mới 16 tuổi – tại UEFA Conference League mùa trước. Brighton & Hove Albion cũng không đứng ngoài xu hướng này khi để Harry Howell, mới 17 tuổi, có trận ra mắt Ngoại hạng Anh vào tháng 5 vừa qua. Đây là dấu hiệu cho thấy sự thay đổi tích cực trong cách vận hành của các câu lạc bộ khi đánh giá cao vai trò và tiềm năng lâu dài của cầu thủ trẻ.
Cùng với việc tạo điều kiện ra sân, việc trả mức lương hấp dẫn cho cầu thủ tuổi teen cũng trở nên phổ biến nhờ sức mạnh tài chính vượt trội của Ngoại hạng Anh. Nhiều đội bóng sẵn sàng chi trả hàng nghìn bảng mỗi tuần cho những cái tên mới nổi để giữ chân họ trước sự săn đón từ đối thủ. Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể dễ dàng giành vị trí trong đội một như Myles Lewis-Skelly ở Arsenal, phần lớn vẫn phải cạnh tranh khốc liệt hoặc tìm kiếm bến đỗ khác phù hợp.
Chelsea chi đậm để có Shim Mheuka.
Xu hướng hiện nay đang phá vỡ quan niệm truyền thống rằng cầu thủ phải gắn bó lâu dài từ cấp độ học viện đến đội một của câu lạc bộ thời thơ ấu. Khi nhận ra môi trường cạnh tranh ngày càng khốc liệt cùng làn sóng tài năng trẻ liên tục xuất hiện, nhiều ngôi sao tương lai lựa chọn con đường riêng để tối đa hóa cơ hội phát triển bản thân và nhanh chóng tiếp cận sân chơi đẳng cấp quốc tế. Chính điều này khiến các CLB Anh ngày càng chịu áp lực phải mạo hiểm trao cơ hội đá chính sớm cho những gương mặt trẻ đầy tiềm năng như Ngumoha hay Dowman nhằm giành lợi thế trên thị trường nhân tài đang sôi động.
