Việc Nissan công bố sẽ ngừng hoạt động nhà máy Oppama tại Yokosuka vào tháng 3 năm 2028 đã gây chấn động toàn bộ cộng đồng địa phương và đánh dấu sự kết thúc của một biểu tượng công nghiệp lâu đời tại Nhật Bản. Đây là nhà máy đầu tiên của Nissan được thành lập từ năm 1961, từng là biểu tượng cho sự phát triển kinh tế hậu chiến và là nguồn sống chính cho hàng nghìn lao động cùng các ngành nghề liên quan trong khu vực.
Nhà máy Oppama không chỉ đại diện cho sự trưởng thành của ngành sản xuất ô tô Nhật Bản mà còn gắn bó mật thiết với cuộc sống của cư dân Yokosuka qua nhiều thế hệ. Tuy nhiên, trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt, đặc biệt từ các nhà sản xuất xe điện mới nổi ở Trung Quốc, Nissan buộc phải đưa ra quyết định đóng cửa cơ sở này nhằm tập trung tái cấu trúc, cải thiện hiệu suất sản xuất tại những nhà máy có công suất cao hơn.
Chủ cửa hàng Yuji Fujita, người dân sinh sống gần khu vực nhà máy, chia sẻ sự bất ngờ và tiếc nuối khi nghe tin Oppama sẽ dừng hoạt động. Ông nhấn mạnh rằng nhà máy từng là biểu tượng của sự thịnh vượng địa phương, đồng thời là động lực kinh tế giúp duy trì hoạt động cho nhiều doanh nghiệp nhỏ xung quanh.
Kể từ khi khai trương cách đây hơn 60 năm, nhà máy Oppama là trái tim sản xuất ô tô của Nissan tại Nhật Bản. Tuy nhiên, những biến đổi sâu sắc trong ngành công nghiệp ô tô toàn cầu đã khiến công suất hoạt động tại đây giảm xuống còn khoảng 40%, không đáp ứng được mục tiêu hiệu quả và lợi nhuận mà hãng đặt ra trong chiến lược toàn cầu mới.
Nhà máy Oppama – nơi đánh dấu sự phát triển của ngành ô tô Nhật Bản
Quyết định đóng cửa nhà máy Oppama không phải do đột ngột mà là một phần trong kế hoạch tái cấu trúc toàn diện nhằm giúp Nissan thích nghi với xu hướng chuyển dịch sang xe điện và cạnh tranh gay gắt trên thị trường quốc tế. Hãng ưu tiên hợp nhất sản xuất về các cơ sở hiện đại như nhà máy Kyushu để tối đa hóa hiệu quả vận hành và giữ vững vị thế cạnh tranh.
Tác động từ việc này đối với cộng đồng địa phương là rất lớn. Khoảng 2.400 công nhân sẽ phải tìm kiếm lựa chọn việc làm mới hoặc chuyển đến các cơ sở khác, trong đó một số sẽ được điều chuyển sang nhà máy Kyushu. Sự thay đổi này không chỉ ảnh hưởng đến cá nhân người lao động mà còn tác động sâu sắc tới hệ sinh thái kinh doanh quanh nhà máy – bao gồm nhiều tiểu thương và doanh nghiệp nhỏ phụ thuộc vào dòng khách ổn định từ lực lượng công nhân.
Tác động xã hội và kinh tế do nhà máy Oppama đóng cửa
Chuyên gia kinh tế Mitsuki Shirasu nhận định rằng việc đóng cửa này sẽ kéo theo suy giảm tiêu dùng cá nhân và sức mua tại địa phương, khiến nền kinh tế khu vực rơi vào tình trạng khó khăn đáng kể. Tình hình còn trở nên nghiêm trọng khi Nissan tiếp tục cắt giảm chi phí vận hành tại trụ sở chính ở Yokohama, bao gồm cả việc đàm phán giảm tài trợ cho các sự kiện thể thao địa phương như sân vận động bóng đá.
Không chỉ riêng Yokosuka, quyết định dừng hoạt động của nhà máy Shonan tại Hiratsuka cũng góp phần làm suy yếu nền sản xuất công nghiệp tỉnh Kanagawa. Hai thành phố này vốn chiếm hơn 20% giá trị sản xuất công nghiệp toàn tỉnh; vì vậy sự rút lui của Nissan tạo áp lực lớn lên cả nền kinh tế địa phương lẫn chuỗi cung ứng liên quan.
Trước những thách thức đó, chính quyền Nhật Bản cùng tỉnh Kanagawa đã nhanh chóng triển khai các gói hỗ trợ nhằm giúp doanh nghiệp nhỏ vượt qua giai đoạn chuyển đổi này thông qua dự án Mikata do Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp (METI) mở rộng. Các phòng tư vấn cũng được thành lập để hỗ trợ tìm hướng đi mới cho cộng đồng doanh nghiệp, mặc dù hiệu quả lâu dài vẫn còn cần theo dõi.
Người dân Yokosuka mong chờ sự hồi sinh sau đóng cửa nhà máy
Nissan đang tích cực đàm phán với các đối tác tiềm năng để tái sử dụng khu đất rộng lớn của nhà máy Oppama. Trong đó có thông tin về cuộc thảo luận với một tập đoàn công nghệ hàng đầu nhằm phát triển dự án xe điện tương lai tại đây. Người dân địa phương như ông Yuji Fujita bày tỏ hy vọng rằng bất kỳ doanh nghiệp nào đến cũng hãy mang lại việc làm và sức sống mới cho vùng đất từng được nuôi dưỡng bởi ngành công nghiệp ô tô suốt nhiều thập kỷ.
Cư dân địa phương kỳ vọng phục hồi kinh tế
Dù xúc động trước sự ra đi của một biểu tượng gắn bó với nhiều thế hệ gia đình trong vùng, người dân Yokosuka vẫn thể hiện tinh thần lạc quan và mong muốn được đón nhận những cơ hội mới để tái khởi động nền kinh tế địa phương. Nhà máy Oppama khép lại như một chương cuối trong lịch sử phát triển ngành ô tô Nhật Bản nhưng cũng mở ra kỷ nguyên mới cần sự linh hoạt và thích ứng để tồn tại trước những thách thức toàn cầu.