Trần Thiên Thạch, nhà sáng lập công ty công nghệ trí tuệ nhân tạo hàng đầu Trung Quốc, đã vượt lên trở thành người giàu thứ ba toàn cầu dưới 40 tuổi với tài sản lên đến 22,5 tỷ USD. Sự bứt phá ngoạn mục của doanh nhân trẻ này gắn liền với các biện pháp cấm vận chip từ Mỹ cùng chính sách ưu tiên sử dụng linh kiện nội địa của Bắc Kinh. Chính những yếu tố bên ngoài tưởng chừng thách thức đã biến thành cơ hội để Trần Thiên Thạch phát triển mạnh mẽ thương hiệu công nghệ trong nước.
Công ty Cambricon Technologies, nơi Trần Thiên Thạch đồng sáng lập, từng đối mặt nguy cơ phá sản vào năm 2019. Khi đó, Huawei – khách hàng lớn nhất chiếm hơn 95% doanh thu – đột ngột chấm dứt hợp tác để phát triển chip riêng, khiến Cambricon mất đi nguồn thu chủ lực. Tuy nhiên, các biện pháp cấm vận công nghệ nghiêm ngặt từ Mỹ lại vô tình mở ra một cánh cửa mới cho doanh nghiệp này.
Chính phủ Trung Quốc đã nhanh chóng đáp trả bằng chính sách bắt buộc các đơn vị nhà nước và doanh nghiệp nội địa ưu tiên sử dụng chip sản xuất trong nước. Đây là cú hích giúp Cambricon trở thành một trong những doanh nghiệp được bảo vệ và khuyến khích phát triển, kéo theo sự tăng trưởng giá cổ phiếu đặc biệt trên sàn chứng khoán khoa học công nghệ Thượng Hải với mức tăng lên đến hơn 765% chỉ trong vòng hai năm. Từ đầu năm 2025 đến nay, tài sản cá nhân của Trần Thiên Thạch đã tăng gấp đôi, vượt qua nhiều tên tuổi lớn khác trên thế giới.

Thần đồng AI Trần Thiên Thạch bất ngờ vươn lên trở thành người giàu thứ 3 thế giới dưới 40 tuổi với khối tài sản 22,5 tỷ USD.
Hành trình thành công của Trần Thiên Thạch là minh chứng điển hình cho chiến lược phát triển nhân tài có sự hậu thuẫn mạnh mẽ của Nhà nước Trung Quốc. Sinh ra tại Nam Xương, tỉnh Giang Tây trong gia đình trí thức với cha là kỹ sư điện và mẹ làm giáo viên lịch sử, Trần Thiên Thạch và người anh trai sớm được tuyển chọn vào lớp học sinh giỏi quốc gia tại Đại học Khoa học Kỹ thuật Trung Quốc. Sau khi bảo vệ luận án tiến sĩ ngành khoa học máy tính vào năm 2010, anh nhanh chóng gia nhập Viện Công nghệ Máy tính thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc.
Năm 2014, hai anh em họ Trần gây tiếng vang lớn với nghiên cứu về bộ gia tốc trí tuệ nhân tạo mang tên “Điện Não” (DianNao). Chỉ một năm sau đó, họ trình làng con chip đầu tiên mang tên Cambricon – lấy cảm hứng từ sự kiện ‘Bùng nổ kỷ Cambri’ trong lịch sử trái đất nhằm biểu thị bước tiến đột phá của trí tuệ nhân tạo.

Trần Thiên Thạch (trái) và anh trai Trần Vân Cơ
Năm 2016, dự án được tách ra thành công ty độc lập với sự hỗ trợ tài chính ban đầu từ Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc. Dù bị Mỹ đưa vào danh sách đen năm 2022 do cáo buộc hỗ trợ hiện đại hóa quân sự Trung Quốc, Cambricon vẫn giữ được đà tăng trưởng ấn tượng. Đặc biệt từ tháng 8/2025, khi chính phủ yêu cầu hạn chế sử dụng chip Nvidia H20 trong nước, giá cổ phiếu công ty đã tăng mạnh mẽ. Mặc dù vậy, Cambricon phải liên tục trấn an nhà đầu tư về việc vẫn chịu áp lực cấm vận Mỹ và bác bỏ các tin đồn không có thực về sản phẩm mới.
Các chuyên gia phân tích nhận định rằng sự bùng nổ hiện tại chủ yếu dựa trên nền tảng giá trị thấp trước đây cùng sự bảo hộ chính sách mạnh mẽ hơn là sức mạnh cạnh tranh thực tế của công nghệ. Con chip Siyuan 690 sắp ra mắt vẫn còn cách xa các đối thủ như Nvidia về mặt tiến độ phát triển và phần mềm hỗ trợ CUDA cũng khó có thể được thay thế nhanh chóng.
Sunny Cheung – nhà nghiên cứu tại Quỹ Jamestown (Mỹ) nhận xét rằng còn quá sớm để so sánh Cambricon hay Huawei có thể trở thành ‘Nvidia của Trung Quốc’ hay không. Trong khi đó, Shen Meng – Giám đốc ngân hàng đầu tư Chanson & Co tại Bắc Kinh cảnh báo định giá hiện tại của Cambricon có thể đang ở mức ‘bong bóng’, phụ thuộc quá lớn vào sự bảo trợ liên tục từ chính phủ.

Logo hoặc hình ảnh liên quan đến Cambricon Technology