SEA Games 33
Crystal Palace
Trung Quốc đang ghi nhận bước tiến quan trọng trong lĩnh vực khai thác dầu đá phiến với quy mô trữ lượng khổng lồ và công nghệ tiên tiến. Theo Cơ quan Thông tin Năng lượng Hoa Kỳ (EIA), Trung Quốc sở hữu trữ lượng khí đá phiến có thể khai thác lớn nhất toàn cầu và trữ lượng dầu đá phiến xếp thứ ba thế giới. Điều này mở ra cơ hội chiến lược to lớn trong việc giảm bớt sự phụ thuộc vào nhập khẩu dầu mỏ, vốn là điểm yếu làm ảnh hưởng đến an ninh năng lượng của quốc gia đông dân nhất thế giới. Dù tồn tại nhiều khó khăn địa chất và chi phí khai thác cao, những tiến bộ kỹ thuật tại các khu vực thí điểm như Tân Cương đã chứng minh tiềm năng vượt bậc của thị trường dầu đá phiến trị giá khoảng 6,3 nghìn tỷ USD.
Điểm nhấn nổi bật đến từ dự án thí điểm khai thác dầu đá phiến Jimsar ở Tân Cương – khu vực có diện tích 1.278 km2 chứa hơn một tỷ tấn dầu khả thi. Khu vực này đã vượt kế hoạch sản lượng năm 2024 trước cả 22 ngày, đánh dấu bước đột phá trong công cuộc phát triển năng lượng tự chủ của Trung Quốc. Các mỏ Jimsar nằm sâu tới gần 3.800 mét với đặc điểm địa chất có độ thấm rất thấp – chỉ bằng một phần mười nghìn so với các loại dầu truyền thống. Những khó khăn này đã được đội ngũ kỹ sư vượt qua bằng chuỗi công nghệ nứt vỉa và các biện pháp tăng thu hồi dầu, giúp nâng cao sản lượng trung bình mỗi giếng lên hơn 60% trong suốt vòng đời khai thác. Mô hình kỹ thuật – quản lý tại đây được đánh giá có thể nhanh chóng áp dụng rộng rãi cho các vùng chứa dầu phi truyền thống khác trên toàn quốc.
Bên cạnh Jimsar, Trung Quốc hiện vận hành thêm hai khu thí điểm khác ở Sơn Đông và Hắc Long Giang. Sản lượng dầu đá phiến của nước này trong năm 2024 đã đạt hơn 6 triệu tấn, tương đương khoảng 45 triệu thùng. Mặc dù con số này chưa thể so sánh với tổng sản lượng dầu thô quốc gia lên tới 213 triệu tấn, tốc độ tăng trưởng lại rất đáng chú ý. Ví dụ điển hình là mỏ Trường Khánh ở Cam Túc, sau 12 năm mới đạt cột mốc 10 triệu tấn, chỉ trong vòng 3 năm tiếp theo đã tăng gấp đôi lên 20 triệu tấn. Sự phát triển nhanh chóng này phản ánh sự đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ và quản lý hiệu quả nhằm khai thác tài nguyên khó khăn nhưng đầy tiềm năng.
Sự bứt phá của Trung Quốc trong khai thác dầu đá phiến được dự báo sẽ làm thay đổi đáng kể bản đồ thị trường năng lượng toàn cầu. Hiện tại, hơn một phần tư xuất khẩu dầu của các nước OPEC hướng về thị trường Trung Quốc. Nếu Bắc Kinh tiếp tục giảm nguồn dầu nhập khẩu thông qua phát triển nội địa, những đối tác xuất khẩu lớn như Arab Saudi, Iraq hay Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất sẽ phải điều chỉnh chiến lược kinh doanh và xuất khẩu. Đồng thời, vai trò kiểm soát giá dầu của OPEC cũng có thể bị suy giảm khi Trung Quốc ngày càng độc lập hơn trong nguồn cung cấp nhiên liệu.
Tuy nhiên, các chuyên gia vẫn chỉ ra rằng Trung Quốc đang đứng trước nhiều thách thức kỹ thuật và địa chất chưa từng có. Không giống như Mỹ với trầm tích dưới biển dễ khai thác hơn, các mỏ đá phiến ở Trung Quốc chủ yếu là trầm tích hồ với cấu trúc phức tạp khiến việc nứt vỉa gặp khó khăn lớn hơn nhiều. Một nghiên cứu mới đây của PetroChina khẳng định công nghệ kích thích vỉa và tăng cường thu hồi ở Trung Quốc vẫn còn cách xa tiêu chuẩn Mỹ. Để hoàn thành cuộc cách mạng năng lượng, quốc gia này cần tiếp tục đẩy mạnh đầu tư vào nghiên cứu cơ bản cũng như thử nghiệm quy mô lớn nhằm đổi mới công nghệ.
